شورای عالی صلح از برگزاری نشستی درباره صلح افغانستان به میزبانی عربستان سعودی خبر داده است.
مسؤولان شورای عالی صلح اعلام کردند که عربستان سعودی در آینده نزدیک میزبان نشستی درباره صلح افغانستان با شرکت علمای دینی کشورهای اسلامی خواهد بود.
احسان الله طاهری؛ سخنگوی این شورا گفت که سازمان همکاری اسلامی نیز از برگزاری این نشست حمایت کرده است.
به گفته وی، در این نشست علمای دینی از تمام کشورهای اسلامی شرکت و درباره صلح افغانستان بحث خواهند کرد. با این وجود اما هنوز معلوم نیست که این نشست در چه تاریخی برگزار خواهد شد.
پیش از این، عربستان سعودی اعلام کرده بود که از روند صلح افغانستان حمایت می‌کند.
این در حالی است که عربستان پیش از این به حمایت از تروریزم در افغاستان و منطقه متهم بوده است. رژيم ریاض، یکی از سه دولتی بود که در زمان سلطه طالبان، «امارت اسلامی» را به عنوان دولت رسمی افغانستان به رسمیت شناخت.
با این حال، به باور کارشناسان، در سیاست های رسمی دولت افغانستان، به عربستان همچنان به عنوان یک کشور معتمد و صادق در عرصه «صلح» نگاه می شود.
در این میان، ناظران می پرسند که چرا افغانستان به عربستان سعودی تا این اندازه اهمیت می دهد؟
همانگونه که در بالا نیز اشاره شد، عربستان در کنار پاکستان، امریکا و امارات متحده عربی، از معدود کشورهای همسو با طالبان در زمان حاکمیت این گروه بود. حمایت های این کشور از جریان های تروریستی تندرو مستقر در افغانستان و فعال در سایر نقاط خاور میانه و جهان اسلام، یکی از عوامل اصلی خشونت های چند ساله پسین در افغانستان، منطقه و جهان خوانده می شود.
این در حالی است که آنچه در اشارات مقام های افغان، نقش مؤثر عربستان سعودی در روند صلح عنوان می شود، به معنای تاکید بر نقش منفی دولتمردان سعودی در ماجراهای سال های اخیر نیست؛ اما از نظر آگاهان، واقعیت این است که کشوری که در قضایای جنگ و صلح افغانستان، دارای نقش منفی بوده و در بی ثباتی های داخلی افغانستان نقش منفی داشته است، نمی تواند در ایجاد ثبات و تامین صلح، نقش مثبتی ایفا کند.
از سوی دیگر، عربستان با قطر بر سر ایفای نقش یک ابرقدرت عربی و اسلامی در منطقه، در یک رقابت تنگاتنگ قرار دارد؛ رقابتی که می رود تا به یک خصومت براندازانه تبدیل شود. در این مورد نیز مقام های سعودی با استفاده از نفوذ مذهبی خود بر دولتمردان افغانستان، دست به دامن مهره های همسو با خود در دولت شده اند تا امتیازهایی مانند میزبانی از نشست علمای جهان اسلام و سازمان کنفرانس اسلامی را به عربستان واگذار کند و از نقش فزاینده قطر در این بازی ها بکاهد.
صرف نظر از این مساله، صاحب نظران باور دارند که موضوع صلح افغانستان پیچیده تر از آن است که با برگزاری نشستی که قرار است به میزبانی رژیم سعودی در مورد روند صلح افغانستان، برگزار شود، قابل حل و فصل باشد.
به عنوان نمونه، یکی از موانع سنگین در این مسیر این است که در افغانستان، هنوز اجماعی ملی و قابل پذیرش همه طرف ها در مورد صلح با طالبان، ایجاد نشده است.
با این حساب، حتی اگر نسبت به نقش منفی رژيم سعودی در تحولات سیاسی و امنیتی جهان اسلام به ویژه جنگ افغانستان، چشم پوشی کنیم و از جانب دیگر، جایگاه حاشیه ای، غیر کاربردی، ابزاری و غیر مؤثر سازمان همکاری اسلامی را نیز نادیده بگیریم، انتظار نمی رود برگزاری نشست مورد بحث به میزبانی عربستان بتواند بر مشکلات و موانع سنگین و پیچیده ای که در درون دولت افغانستان در مسیر روند صلح وجود دارد، غلبه کند و به نتایج مثبت و سازنده ای منتهی شود.
از سوی دیگر، شماری از منتقدان عقیده دارند که روند صلح افغانستان، به عرصه ای برای تعمیق نفوذ و تعمیم سلطه سیاسی و امنیتی کشورهای منطقه و فرامنطقه، بدل شده و در این میان، اصل مسأله صلح، در حاشیه این بازی ها قرار گرفته است.
از رژيم های منفور و منحط عربی که کارنامه ای سیاه در حمایت از تروریزم و اشاعه افراط گرایی و رواج تکفیری گری دارند تا جمهوری های منزوی و حاشیه نشین آسیای میانه، بخت خود را در زمینه صلح، آزمایش می کنند، بدون آنکه کمترین قدمی در مسیر صلح افغانستان برداشته شود.
