کتاب "تفسیر روشنایی" منتشرشد

معرفي اجمالي "تفسير روشنايي"
تفسير روشنايي، مدتي است كه وارد بازار كتاب شده است. بنا به گفته ناشر بيش از صد نسخه ديگر باقي نمانده است. به ظاهر كتاب كه مي‌نگري، فكر مي‌كني مثل تمام تفسير‌هايي است كه خوانده‌ و يا ديده‌اي اما وقتي اولين ورق را بر مي‌گرداني، يك چيز توجه تو را به خود جلب مي‌كند: تفسير ساختاري. با خودت مي‌گويي: "اين ديگر چه مقوله‌اي است؟"

حس كنجكاوي وادارت مي‌كند كه انگشتي براي ورق ديگر هم تركني. مي‌بيني، فهرست اين كتاب هم بر خلاف كتاب‌هاي ديگر، جمع و جور و بدون زياده گويي است. انگار كه نويسنده مي‌خواهد لب مطلب را بگويد: منظورش از نگارش تفسير روشنايي چيست.
اين عوامل باعث مي‌شود كه مقداري كتاب را ورق بزني تا هم حس كنجكاوي‌ات ارضا شود و هم اگر بشود، به مقدار چند خطي آن را معرفي نمايي. در نهايت به اين‌جا مي‌رسي كه اين‌كار دست كم، داراي چندين ويژگي است:
يك: اين كتاب، بعد از تفسير سوره حمد، بر اساس موضوعات خاصي دسته بندي شده است. مثلا جزء اول سوره بقره را تحت عنوان پنج محور مي‌بيني: 20 آيه در رابطه با جامعه شناسي قرآن كريم وجود دارد، 9 آيه در رابطه با توحيد و تحدي، 10 آيه در رابطه با قضيه حضرت آدم (ع)، 83 آيه در رابطه با بني اسرائيل كه در طي 8 مرحله بررسي شده است و 18 آيه ديگر در رابطه با حضرت ابراهيم (ع).
بدين ترتيب، جزء اول قرآن كريم به پايان مي‌رسد و يك تصوير روشن در ذهن خواننده به يادگار مي‌گذارد. ادعاي نويسنده اين نيست كه تمام جزء اول در همين پنج موضوع خلاصه ‌مي‌شود. زيرا اگر موضوعات قرآن كريم را بشماري، چندين برابر اصل خودش خواهد شد. از اين گذشته قرآن كريم، يگانه منبعي است كه در كنار عترت، تمام اصول و فروع دين را در بر دارد. پس نمي‌شود، كتابي با اين دامنه را در موضوعات خاصي محدود كرد و ادعا نمود، چيزي وراي آنها وجود ندارد. اين دسته بندي‌ها به خاطر اين است كه آيات محوري را بيابيم. تا راهي باشد براي شنا كردن در اقيانوس پهناور و بالي باشد براي پرواز به اوج.
دو: بر خلاف نگاه‌هاي رايج، نويسنده سعي كرده است، نگاه ديگر، از زاويه ديگر به اين اثر آسماني داشته باشد. مثلا، با حفظ حرمت آن كه روي چشم‌‌ها جا دارد، مي‌توان پرسيد، اين اثر الهي، در چه قالبي تجلي كرده است و داراي چه سبكي است؟
از لحاظ قالب، آيا نظم است يا نثر؟ شعر است يا قطعه ادبي؟ يانه اثري است منحصر به فرد كه نه پيش از آن چنين كتابي ديده شده است و نه بعد آن چنين كتابي ديده خواهد شد؟
از لحاظ سبك، آيا گسسته نمايي و شاخه به شاخه شدن، حرف اول را مي‌زند و يا در عين گسسته نمايي و شاخه به شاخه شدن، از وحدت عميقي برخوردار است؟ اينها سوال‌هايي است كه بايد پاسخ داده شود. بدون شك، تلاش نويسنده بر اين است كه بگويد: اين كتاب از محور عمودي شگفت انگيزي برخوردار است. هرچند كه ادعاي بزرگي است و اثبات آن طاقت فرسا.
به هر حال، اگر از سبك قرآن كريم به خوبي سر در نياوريم، برخي از ويژگي سبكي آن را مي‌توان بر شمرد. اينها عبارتند از: گفتگو، تكرار ، تلخيص، تقابل و چينش مدرن.
اهميت هر يكي از اينها بر خواننده تيز بين پنهان نيست. زيرا اگر اثري بر گفتگو استوار شود، متن تصويري مي‌شود و خواننده قدم به قدم با آن پيش خواهد رفت. درصد بالاي قرآن كريم با گفتگو جلو مي رود.
تكرار هنري هم باعث مي‌شود كه متن خوانده شده در ذهن خواننده نقش بسته به مدت زيادي ماندگار بماند.
تلخيص هنري اين كتاب آسماني يكي از شگفتي‌ها است. گاهي ماجرايي را دنبال مي‌كني كه اگر در جاي ديگر مي‌بود، خود كتابي جداگانه‌اي مي‌شد. اين‌جا اما چنين نيست، با سرعت زياد به مقصد مي‌رسي و هيچ وقت با دست انداز‌ها و خالي گاه‌هايي رو به رو نمي‌شوي. زيرا تلخيص هنري روي آن پرده كشيده است.

تقابل يكي ديگر از ويژگي‌هاي سبكي اين اثر شكوهمند است. هرجا سخني از دنيا گفته بشود، صحنه آخرت را هم مي‌بيني. هرجا از عذاب الهي مي‌ترسي، رحمت واسعه به تو اميد مي‌بخشد. هرجا در شراره‌هاي جهنم بپيچي، جويباران سرسبز بهشت هم در پيش چشمانت مصور مي‌شود. همه اينها به خاطر اين است كه تو انسان با چشم باز بايد به مسيرت ادامه بدهي و خودت سرنوشت خودت را پي ريزي نمايي.
چينش مدرن يكي از تكنيك‌هاي پيشرفته اين كتاب الهي است. به گونه‌اي كه گاهي احساس مي‌كني كه يكي از عوامل عدم تحريف اين كتاب آسماني، چيدمان مدرن آن است.
سه: براي معادل واژه‌هاي اين كتاب آسماني تلاش چشم‌گيري صورت گرفته و بيش از دوازده منبع، مورد استفاده نگارنده بوده است. اينها عبارتند از: مفردات ألفاظ القرآن، مجمع البيان، تفسير شبر، التفسير المعين، كلمات القرآن تفسير و بيان، غريب القرآن، تفسير غريب القرآن و فرهنگ‌هايی چون: صحاح اللغة، كتاب العين، لسان العرب، مجمع البحرين، المنجد و المعجم الوسيط.
چهار: مقدمه كتاب هم ارزش چشم چراني دارد. اول كه مي‌خواني، فكر مي‌كني نگارنده حساب شخصي‌اي را تصفيه مي‌كند و سرگذشت خودش را رقم مي‌زند اما بعد از خواندن چند سطر، با هفت دليل رو به رو مي‌شوي: چهار دليل در رابطه با انگيزه‌ روي آوردن او به قرآن كريم و سه دليل را براي ضرورت نوشتن تفسير روشنايي. جالب اين‌جا است كه دليل‌هاي نگارنده حسي و تجربي است. مثلا يكي از چيزهايي كه او را به اعجاب وا داشته است، حجم كوچك قرآن كريم است. وقتي اين كتاب آسماني را با خط 14 بگيري، تمام اين اثر جاودانه را 157 صفحه تشكيل مي‌دهد. از طرف ديگر، در عربي معاصر امروز واژه‌اي پيدا نمي‌شود كه ريشه و يا شاخه آن در اين كتاب آسماني به كار نرفته باشد. پس گستره واژگاني اين كتاب آسماني چنان است كه هركس بر واژگان اين 157 صفحه مسلط شود، با اندكي دانستن قواعد، بر تمام فرهنگ و زبان بيش از هيجده كشور عرب زبان دنيا مسلط مي‌شود. اين تحدي نويسنده هم مي‌باشد كه آيا غير از اين اثر حيرت انگيز، كتابي وجود دارد كه با خواندن 157 صفحه بر فرهنگ و زبان لا اقل يك ملت تسلط پيدا كند؟

در رابطه با ضرورت نوشتن تفسيرروشنايي، نويسنده بر اين باور است كه مي‌شود عطش هنري را با خواندن آيه‌هاي قرآن كريم، فرو نشان اما با پيمايش چند مرحله. گذشتن از سه مرحله، راه پيشنهادي نويسنده مي‌باشد.
پنج: در آخر كتاب با دو ضميمه، رو به رو مي‌شوي كه خواندن آنها خالي از لطف نيست. ضميمه اول معادل سريع لغت‌ها است كه از مجموع منابع انتخاب شده به دست آمده است. به گونه‌اي كه هركس به اندازه دوره دبيرستان سواد داشته باشد، با آنها ارتباط برقرار مي‌كند.

ضميمه دوم، اسماء الحسني است كه بر بركات آن نمي توان چيزي افزود. نويسنده از 90 اسم زيباي به كار رفته در قرآن كريم، حدود 83 اسم زيبا را پيدا كرده است. آنها را با آيات مربوطه پيش روي پژوهشگران گذاشته است.
و سخن آخر اين‌كه نگارنده، به دليل نگاه متفاوت به قرآن كريم، چشم اميد به ياري تمام فرهيختگان ميهن دوخته است كه با رهنمايي‌ها، انتقادها و گوشزد كردن كاستي‌ها، دستش را بگيرند. والسلام علي من اتبع الهدي!

مشخصات ظاهری و جانبی کتاب به شرح ذیل می باشد:

اسم كتاب: تفسیر روشنايي
نويسنده: سيد حسين فاطمي
چاپ: اول، مشهد مقدس، سال 1390
ناشر: یگانه منجی
جلد: اول
صفحه: 384
قطع: رقعی (شومیز)
تيراژ: 1000 نسخه
کد کنگره: 7ت37ب/BP98
شابک: 978-600-92401-0-4
رده دیويي: 297.179
قیمت پشت جلد: 5000 تومان