گذری بر سی سال جهاد رسانه ای

* با تشکر از اینکه وقت ارزشمندتان را در اختیار ما قرار دادید، اجازه دهید که بدون کوچکترین مقدمه بحث را آغاز نماییم. جناب حسینی مزاری شما نزدیک به سی سال است که در حوزه رسانه فعال هستید و این مسئله به سال های جهاد و مقاومت علیه شوروی سرخ باز می گردد و از آن سال ها تاکنون بدون وقفه کار کرده اید. به عنوان سوال اول این مسئله را می خواهم از شما جویا شوم که اصولا چه عواملی باعث شدند تا شما عرصه رسانه را برای فعالیت و مبارزه انتخاب نمایید؟
** اگر چه در آغازین روزهای مبارزه علیه کودتاگران کمونیستی و سپس متجاوزین شرقی، ابتدایی ترین وسیله مبارزه استفاده از نوشته و توزیع آن در سطح شهر به طور محدود بود، اما عامل اولیه در جهت پرداختن به حوزه فعالیت های رسانه ای، وظیفه و ماموریت تشکیلاتی بود. چون واقعیت امر این است که وقتی پس از عزیمت به سمت جبهه علنی جهاد، علاقه خیلی جدی داشتم تا سلاح در دست بگیرم و در کنار سایر مجاهدین، علیه روسها وعوامل آنها بجنگم، ولی در اولین ملاقات با شهید والامقام، استاد مصباح مزاری (رهبر جمعیت فدائیان اسلام افغانستان) در ثور ( مرداد ) سال 1361، ایشان وظایف فرهنگی به من سپردند و گفتند که شما در جبهه فرهنگی فعالیت کنید، من هم بدون چون و چرا اطاعت کردم و در آن عرصه حضور یافتم و اندکی بعد مشغول کار در تهیه و چاپ نشریه ای به نام فریاد ملت شدم که آن زمان با تایپ دستی حروفچینی می شد و به وسیله دست ساز نیز تکثر می گردید. اما در بعدها، انگیزه ادامه کار من درعرصه رسانه بر اساس مطالعه و علم به نیاز اساسی به اشتفاده از این شیوه بود. چون اعتقاد داشتم که بستربروزوظهوربسیاری از مشکلات کنونی در جامعه، ضعف آگاهی عمومی است و یکی از شیوه های جالب وجدی بالا رفتن آگاهی عمومی در عرصه های مختلف و نیز انعکاس خواست مردم و رساندن آن به دست اندرکاران داخلی و افکارعامه منطقه ای و جهانی، کار درعرصه مبارزات فرهنگی و رسانه ای می باشد. این بود که در موازات ادامه تحصیل و سایرفعالیت های سیاسی وفرهنگی، به طورجدی و فراگیر درامرفعالیت های رسانه مشغول گردیدم و البته تاسیس مرکز فعالیت های سیاسی – فرهنگی تبیان و انتشار منظم هفته نامه فریاد عاشوراء اوج کار رسانه ای آن سال ها بود.

* فعالیت رسانه ای شما در برهه خاصی آغاز گردید، زمانی که جهاد افغانستان در جریان بود و متعاقبا جنگ های داخلی، ظهور طالبان و ... رخ دادند، استراتژی و سیاست رسانه ای مرکز فعالیت های سیاسی فرهنگی تبیان و مخصوصا جریده فریاد عاشورا در قبال رویدادهای آن سال ها چه بود؟ در واقع این سوال را می خواهم بپرسم که مرکزتبیان و فریاد عاشوراء چه اهدافی را دنبال می نمودند؟
** هدف اولیه، اطلاع رسانی و درمجموع بالا بردن آگاهی عمومی بود اما حمایت از جهاد و مجاهدین، ترویج فرهنگ جهاد و زنده ساختن روحیه حفاظت و حراست از ارزشهای جهاد و ترویج و تبلیغ آن و بالا بردن روحیه اخوت اسلامی و صلح و همزیستی مسالمت آمیز ازاهداف مهم فعالیت هایفرهنگی ورسانه ای ما بود و تمام این فعالیت ها نیز در محوریت اندیشه ولایت فقیه صورت می گرفت و طرح و تبیین فرهنگ اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام). چون معتقد بودیم و همچنان هستیم که تنها نجات دهنده مردم افغانستان توسل به تفکر اهل بیت(ع) و پیروی از اندیشه ولایت فقیه است که در حقیقت پیروی از اندیشه و فکر پیامبراسلام می باشد.
در کنار این اصول ما همواره بر تحقق فوری صلح در کشور تاکید می نمودیم و جنگ های داخلی را محکوم می کردیم، خواهان مذاکره همه طرف های درگیر در کشور بودیم. فریاد عاشوراء منعکس کننده این مواضع بود و حتی ترتیبی دادیم که نشریه به قطع کوچکتری منتشر شود و به شکل مخفیانه در مناطق تحت کنترل طالبان توزیع شود.

* به خاطر داریم که فریاد عاشوراء ابتدا در یک تیراژ اندک و با صفحات محدود و به شکل زیراکسی منتشر می شد و همه این ها حاکی از مشکلات فراوان و منابع محدود شما در مسیر فعالیت رسانه ای بود. از مشکلات و چالش های فراروی آن سال ها بگویید؟
**همانطوری که شما گفتید، مشکلات مختلفی در برابر ما قرار داشت. یکی آن و البته عمده و درد سرساز، مالی و امکاناتی بود، مشکل دیگر، نبود کادر مسلکی و با تجربه بود و به همین خاطر قسمت اعظم کار به عهده خودم بود. گزارشگر و نویسنده های درد آشنا کم داشتیم و برآن شدیم تا به موازات پیشبرد سایرامور مربوط به فعالیت های فرهنگی ورسانه ای، نیروهای حرفه ای تربیت کنیم. اما آنچه بیشتر آزاردهنده بود، عدم اعتقاد برخی به این عرصه بود و بودند شخصیت هایی که حتی ما را مسخره می کردند و می گفتند این چه کاری است که شما به آن پرداخته اید و نیز عده ای و حتی جریان هایی از سبک و سیاق کار و موضع گیری های ما ناراحت می شدند، از تهدید مستقیم گرفته تا استفاده از انواع و اقسام شیوه های تخریب کننده علیه ما استفاده می شد و حتی شب ها تا ساعت های یک و دو شب مزاحمت های تلفنی داشتم و هیچی که نمی شد صدای موسیقی خاصی را پشت گوشی بلند می گذاشتند و وقتی من گوشی را می گرفتم می دیدم فقط موسیقی پخش می شود. از این شیوه بدان جهت بیشتر استفاده می شد که طرف می دانست که از شنیدن موسیقی به دلایل مذهبی خوشم نمی آید.

* انتشار فریاد عاشوراء نقطه عطفی در تاریخ نشریات و مطبوعات دنیای مهاجرت بود و البته ویژگی های بی بدیلی نیز داشت. شما به عنوان مدیر مسئول این نشریه در این باره چه نظری دارید و بازتاب های انتشار این نشریه چه بود؟
** فریاد عاشورا از چند جهت کاملا شاخص بود:
1: اولین و تنها نشریه اهل بیتی بود و سعی می شد که در راستای ترویج فرهنگ محرم و صفر و ادامه خط مشی قیام عاشورا و به ویژه پیام واضح و آشکار آن کار صورت بگیرد و یقینا حرکت در مسیر اندیشه ولایت فقیه را در این خصوص ممتاز و اثرگذار می دانستیم. تنها نشریه افغانی بود که در سطح گسترده در این میدان فعال بود و ولی فقیه هم که حضرت امام خامنه ای بود از همان زمان مورد توجه ما بود و در تاریخ اولین نشریه ای، هفته نامه فریادعاشورا بود که ازاوایل دهه هفتاد، برای اولین بار در جهت طرح و تبلیغ عنوان "امام" برای حضرت امام خامنه ای مبادرت ورزید. چون می دانستیم که این کلمه به عنوان پیشوند، زیبنده نام حضرت آقا است؛ زیرا اولا این کلمه ریشه قرآنی دارد و ناشی از فرهنگ امام و امت است و ما هم که حضرت آقا را رهبرکل امت اسلامی می دانستیم نه فقط رهبر و پیشوای ایرانی ها، به همان لحاظ از همان ابتدا از استفاده کلمه "مقام معظم رهبری" که به نظر ما یک جمله تشریفاتی سلطنتی بیش نبوده و نیست، ابا می ورزیدیم و از آن زمان، تاکنون به همین اعتقادهستیم و از شیوه های مختلف رسانه ای برای ترویج این عنوان کوشیده ایم.
2: تنها نشریه ای بود که حوادث افغانستان را بسیار سریع و قبل از کهنه شدن انعکاس می داد و در جهت پوشش اخبار به ویژه جهاد و مقاومت سریع عمل می کرد و اخصا در راستای پوشش دادن اخبار و مطالب مربوط به اهل بیت کوتاهی نمی کرد.
3: تنها نشریه ای بود که حداقل در سطح شیعیان، غیرحزبی عمل می کرد و اخبار و گزارشات همه جناح ها را پوشش می داد.
4: تنها نشریه ای بود که نسبت به هر اندیشه و تفکری با ادب و متانت رسانه ای برخورد می کرد و سعی جدی داشت اخلاق اسلامی را در این میدان به کار ببندد.
5: تقریبا می توان گفت تنها هفته نامه ای در آن زمان بود که بلااستثنا در روزهای پنجشنبه منتشر می شد و یک روز هم عقب نیفتاد.
6: تنها هفته نامه ای بود که در بیشتر از 15 کشورخارجی و در هر کشور هم در بیش از 3 شهر توزیع گسترده می شد.
7: تنها هفته نامه ای در آن زمان بود که به سه زبان دری، پشتو و انگلیسی منتشر می گردید.
8: تقریبا تنها هفته نامه ای بود که به طور مرتب و پیگیر از طرف دیگر رسانه های چاپی و صوتی مورد توجه بود و بررسی می شد و به ویژه بی بی سی در آن زمان هر پنجشنبه شب به بررسی مطالب و گزارش های آن می پرداخت.
این خصوصیات و نیز حرفه ای کار شدن آن چه از نظر موضوعات و مطالب و چه از نظر شیوه پرداختن به این موضوعات و نحوه تهیه گزارش ها، اخبار و مصاحبه ها و نیز صفحه آرایی زیبا و مطابق با استانداردهای روز، موجب شده بود که هفته نامه، مورد توجه ویژه مخاطبان قرار بگیرد و در جهات مختلف از بازتاب های بالایی برخوردار باشد.

* فریاد عاشوراء علی رغم ویژگی های منحصر به فردش، بخشی از سابقه رسانه ای شما محسوب می شود و بعد از توقف این نشریه به فاصله اندکی خبرگزاری صدای افغان(آوا) را درسال 1380 تاسیس نمودید و جریده انصاف هم بعد از مدتی یعنی سال 1381 شمسی، کار خود را آغاز کرد. دلیل توقف فریاد عاشوراء چه بود و در واقع خبرگزاری صدای افغان(آوا) و روزنامه انصاف با فریاد عاشوراء چه تفاوتی دارند؟
** تفاوت خاصی وجود ندارد. تنها از نظر نام خواستیم کمی تنوع به خرج داده باشیم و الا از نظر محتوا و موضع گیری، انصاف و خبرگزاری صدای افغان(آوا) همان فریاد عاشورا هستند، منتهی کمی با گستره وسیعتر و تنوع مطالب بیشتر و استانداردهای امروزی تر.

* خبرگزاری صدای افغان(آوا) و روزنامه انصاف چه اهدافی را در شرایط فعلی دنبال می کنند؟ شما در قبال نظام سیاسی فعلی، طالبان، حضور نیروهای خارجی و ... چه مواضعی دارید؟
** طبیعی است که در مرحله اول سعی در اطلاع رسانی صرف داریم و می خواهیم مسایل را همانگونه که واقع می شوند مورد توجه قرار دهیم و به اطلاع مردم رسانده شوند.
واقعیت مطلب این است که افغانستان امروز به ثبات و امنیت و نیز بازسازی و پویا سازی اقتصادی نیازدارد و تحقق خواسته های مردم مجاهد ما که حاکمیت اسلامی می خواهند. طبیعی به نظر می رسد که حمایت از دولت فعلی که خواسته اکثریت مردم است وموظف به اجرای احکام اسلامی، البته مطابق قانون اساسی کشور، افشای اهداف پشت پرده حضور نیروهای خارجی در افغانستان و اهداف پنهان طالبان و سایر گروه های خشونت طلب، از برنامه های دیگر کاری رسانه ای ماست.

* چند سال است که انصاف به طور منظم منتشر می شود و خبرگزاری صدای افغان هم هم اکنون به یک پایگاه اینترنتی مشهور و معتبری مبدل شده است بعد از این سال ها موقعیت خبرگزاری صدای افغان و روزنامه انصاف را در عرصه های رسانه ای کشور چگونه ارزیابی می کنید؟

** خبرگزاری صدای افغان(آوا) اولین خبرگزاری خصوصی بعد از شکل گیری نظام سیاسی جدید در افغانستان است و فعلا خبرگزاری صدای افغان(آوا) و نیز روزنامه انصاف، نسبت به سایر رسانه ها و مطبوعات هم دوره خودشان ممتاز به نظر می رسند. اگر چه از نظر مالی در رده سایرینی که مورد حمایت موسسات غربی هستند نیستیم، اما سعی داریم از کمترین امکانات بیشترین بهره برداری را بکنیم. ساحه تحت پوشش علاوه بر خود افغانستان، کشورهای منطقه و حتی اروپا و امریکاست و خبرگزاری صدای افغان(آوا) در این راستا با بیش از 20 رسانه بزرگ ومطرح منطقه و جهان اعم از ایرانی، چینی، اوکراینی، آذربایجانی و برخی کشورهای عربی قرارداد همکاری های دوجانبه دارد.
صدای افغان(آوا) تنها خبرگزاری افغانی است که در خارج از افغانستان دارای دفاتر نمایندگی و یا رابطین خبری است. عضویت خبرگزاری دراتحادیه رادیو و تلویزیون های اسلامی و عضویت روزنامه در اتحادیه مطبوعات جهان اسلام، کار رسانه ای ما را بیش از پیش وسیع تر و اثرگذارتر نموده است.

* چشم انداز آینده فعالیت رسانه ای خود را چگونه ترسیم کرده اید؟ خبرگزاری صدای افغان و روزنامه انصاف چه برنامه هایی را در دستور کار دارند؟
** قطعا سعی بر این است که در حوزه های مختلف، کاربیشتر صورت بگیرد و تلاش ها گسترده تر و سازمان یافته تر ادامه یابند تا جایی که به عنوان دو رسانه قدرتمند افغانستانی باشند و در سطح داخلی، منطقه ای و جهانی مطرح شوند. تربیت و آموزش نیروهای جدید و توانمندتر در اولویت برنامه های ماست، افزایش تیراژ روزنامه و توزیع گسترده تر در تمام افغانستان و همچنین توزیع بین المللی نیز از اهدافی است که قصد داریم در آینده به آن جامه عمل بپوشانیم تا بتوانیم به اهداف اسلامی مان نزدیک و نزدیک تر شویم.