دیپلمات‌های امریکایی منتقد مذاکرات صلح امریکا با طالبان می‌گویند که شکست مذاکرات بین‌الافغانی، خطر جنگ داخلی را در پی دارد. 9 تن از دیپلمات‌ها و سفیران پیشین امریکا در افغانستان، با انتشار یک اعلامیه مشترک، نسبت به اقدامات شتاب‌زده واشنگتن در زمینه توافقات صلح با طالبان هشدار داده‌اند.
این دیپلمات‌ها گفته‌اند: "اگر ما حمایت خود را از حکومت افغانستان کاهش بدهیم و مذاکرات (بین‌الافغانی) با شکست روبرو شود، پیامد آن می‌تواند بازگشت افغانستان به یک جنگ داخلی کامل باشد. اگر دولت متزلزل شود، آن‌هایی که از زندگی تحت حاکمیت طالبان خاطرات بدی دارند، به جنگ متوسل خواهند شد".
براساس توافقات آخرین دور مذاکرات صلح امریکا با طالبان در قطر، قرار است حدود ۵400 سرباز امریکایی در فاصله ۱۳۵ روز پس از امضای توافق میان امریکا و طالبان، افغانستان را ترک کنند.
این نگرانی‌های دیپلمات‌های امریکایی در حالی اظهار می‌شود که در 9 دور مذاکرات صلح امریکا با طالبان، هیچ نماینده‌ای از جانب حکومت یا مردم این کشور حضور نداشته است. عدم حضور نمایندگان دولت افغانستان در مذاکرات صلح با طالبان، نگرانی‌های بسیاری را در میان شخصیت‌ها و نهادهای سیاسی و همچنین مردم افغانستان ایجاد کرده است.
نهادهای سیاسی و رهبران احزاب می‌گویند؛ ایالات متحده با کدام صلاحیت در پشت پرده با طالبان درباره آینده افغانستان مذاکره کرده است؛ در حالی که دولت قانونی افغانستان حضور نداشته و احزاب سیاسی که هرکدام از بخشی از مردم نمایندگی می‌کنند، از این مذاکرات دور مانده‌اند.
اما زلمی خلیلزاد، نماینده آمریکا در امور صلح افغانستان که بعد از آخرین دور مذاکره با طالبان در قطر، به کابل سفر کرده، به رسانه‌ها گفته است که هیأت آمریکایی با طالبان در اصول به توافق نهایی رسیده‌اند، ولی این توافقنامه برای اجرایی شدن باید از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، تایید شود. خلیلزاد که با رهبران و مقام های ارشد دولت افغانستان دیدار کرده، می‌گوید که یک نسخه موافقتنامه صلح امریکا - طالبان را به رهبران حکومت وحدت ملی نشان داده است.
خلیلزاد گفته است که با گروه طالبان درباره چهار نکته "در اصول" به توافق رسیده‌اند: "نخست در مورد مسئلۀ تروریزم که از مناطق تحت کنترل طالبان نباید خطری متوجه امریکا و همکارانش شود. دیگر مسئله کم شدن و بیرون شدن نیروهای (امریکایی از افغانستان) که وابسته به شرایط است. سوم مسئلۀ مذاکرات بین‌الافغانی و چهارم آتش‌بس دائمی."
اما به باور کارشناسان در این موافقتنامه موارد مهمی چون حضور سربازان ضد دهشت‌افکنی امریکا جهت عملیات علیه شبکه القاعده، تداوم کار حکومت طرفدار امریکا در افغانستان و ختم جنگ در افغانستان هنوز مبهم است.
در همین حال وحید عمر، مشاور روابط عامه و استراتژیک ریاست جمهوری افغانستان می‌گوید که حکومت در مورد برخی مواد موافقتنامه امریکا با طالبان نگرانی جدی دارد. آقای عمر به خبرنگاران گفت که مردم افغانستان در گذشته نتایج "معاملات عجولانه را که در آن شریک نبودند و صدای‌شان شنیده نشده"، تجربه کرده‌اند.
او افزود: "ما به نمایندگی از مردم افغانستان نگرانی‌‌هایی را که خیلی جدی است، به نمایندگان ایالات متحده امریکا رساندیم، آن‌ها حتما مشاورت‌های دیگر هم می‌کنند در این ارتباط با سیاسیون و جامعه مدنی و با دیگران."
هرچند وحید عمر واضح نساخته که نگرانی‌ها در کدام موارد وجود دارد، اما به باور کارشناسان، مذاکرات صلحی که نه دولت و نه مردم افغانستان در آن حضور نداشته‌اند، ممکن است با چالش‌های زیادی از جمله جنگ روبرو شود.
آقای عمر همچنین افزوده است که این توافقنامه نه تنها روی ایالات متحده و طالبان تاثیرگذار است؛ بلکه تبعات آن در آینده تمام شهروندان افغانستان را نیز متاثر خواهد ساخت.
به نظر می‌رسد که نارضایتی از توافق صلح میان امریکا و طالبان، پای اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان را به امریکا خواهد کشاند. روز گذشته خبرهای در برخی رسانه‌ها به نشر رسید که محمد اشرف غنی؛ رئیس جمهور افغانستان به زودی به ایالات متحده امریکا خواهد رفت.
به نقل از این منابعَ، رئیس جمهور با هئیت ۱۳ نفری عازم امریکا خواهد شد و روز دوشنبه با دونالد ترامپ، همتای امریکایی‌اش درباره چگونگی تفاهمنامه صلح میان امریکا و طالبان دیدار و گفتگو خواهد کرد.
آگاهان امور بر این باورند که چارچوب مذاکرات صلح که قبلا توسط امریکایی‌ها و طالبان توافق شده، ممکن است در مذاکرات بین‌الافغانی با چالش‌هایی مواجه شود و یا حتی مورد پذیرش حکومت افغانستان، احزاب و نهادهای سیاسی، جامعه مدنی و مردم افغانستان قرار نگیرد. هشدار برخی از دیپلمات های امریکایی در خصوص شکست احتمالی آن هم، به همین خاطر است. به عقیده آنان چارچوب توافقی صلح امریکا با طالبان، یک چارچوب تحمیلی بر حکومت و مردم افغانستان است و نگرانی‌های حکومت افغانستان در گفته‌های آقای عمر کاملا واضح و مشهود است.
در همین حال برخی از منابع سیاسی نیز هشدار می‌دهند، چنان‌‌که احزاب و گروه‌های سیاسی در تصمیم‌گیری مذاکرات صلح حضور و نقشی نداشته باشند، صلح در افغانستان هرگز تحقق نخواهد یافت، زیرا این احزاب تن به حکومت مورد نظر طالبان نخواهند داد و افغانستان بار دیگر دور باطل جنگ‌‌های داخلی را از سر خواهد گرفت.
همچنین در صفحات اجتماعی، بسیاری از کاربران نسبت به گفتگوهای صلح و مذاکرات بین‌الافغانی واکنش نشان داده و گفته اند که مذاکرات صلح برای چیست؟ برای کسانی که دیگران برای آنان تصمیم می گیرند! آیا صلح بین الافغانی تاکنون داشته ایم؟ پیش از این بیشتر مذاکرات بین الافغانی به جنگ منتج شده است. اگر طالبان می خواهد صلح کند، چرا حمله های انتحاری کاهش نیافته است؟ کدام صلح، صلح برای پایان یا آغاز جنگ! مذاکرات صلحی که به جنگ و نا امنی ختم شود مورد پذیرش مردم افغانستان نیست.
طالبان هفته گذشته بر مراکز ولایت‌های استراتژیک کندز، تخار، پلخمری در شمال و فراه در غرب افغانستان حمله کردند. در تازه ترین مورد، در حمله انتحاری روز پنجشنبه 14 سنبله در ساحه شش درک کابل 10 تن شهید و بیش از 45 نفر زخمی شده اند.
به عقیده نگارنده، نشست‌هایی که به خاطر صلح افغانستان در خارج از کشور انجام می شود، نمی تواند به نتایج عملی ختم شود، کشورهایی که این نشست ها را دنبال می کنند در پی منافع خود هستند و طالبان هم سعی می کنند که امتیاز گیری کنند، اما تا زمانی که تفاهم و تعهد همه جانبه میان طالبان و حکومت افغانستان به وجود نیاید، شاهد کاهش خشونت ها در کشور نخواهیم بود.
اما آنچه که کارنامه امریکایی‌ها در افغانستان نشان می دهد، صلحی که آنان برای این کشور بیاورند، بهتر از کارنامه آنان برای رشد تروریزم به جای مبارزه و محو تروریزم و تشکیل حکومت نیم بند وحدت ملی جان کری، نخواهد بود؛ حکومتی که با وجود برخی دست آوردها، وخامت اوضاع امنیتی، فقر و بیکاری، فرار سرمایه ها، نخبه گان و مهاجرت جوانان به کشورهای خارجی و... ناشی از ضعف مدیریت را به دنبال داشته است.
با همه این اوصاف اگر مقامات حکومتی افغانستان در دیدار با مقامات امریکایی بر مواضع شان در خصوص صلح استوار و پابرجا ایستاده باشند، نظر حکومت، احزاب سیاسی، جامعه مدنی و مردم افغانستان در نتیجه مذاکرات صلح مهم و تعیین کننده خواهد بود. در این شرایط، طرف‌های مذاکره کننده (امریکا و طالبان) چاره‌ای ندارند، جز اینکه به حکومت و مردم افغانستان مراجعه کنند، و در صورت عدم توافق حکومت و مردم افغانستان، مذاکرات صلح امریکا و طالبان با شکست مواجه خواهد شد.
نویسنده: سید حسن حسینی
این دیپلمات‌ها گفته‌اند: "اگر ما حمایت خود را از حکومت افغانستان کاهش بدهیم و مذاکرات (بین‌الافغانی) با شکست روبرو شود، پیامد آن می‌تواند بازگشت افغانستان به یک جنگ داخلی کامل باشد. اگر دولت متزلزل شود، آن‌هایی که از زندگی تحت حاکمیت طالبان خاطرات بدی دارند، به جنگ متوسل خواهند شد".
براساس توافقات آخرین دور مذاکرات صلح امریکا با طالبان در قطر، قرار است حدود ۵400 سرباز امریکایی در فاصله ۱۳۵ روز پس از امضای توافق میان امریکا و طالبان، افغانستان را ترک کنند.
این نگرانی‌های دیپلمات‌های امریکایی در حالی اظهار می‌شود که در 9 دور مذاکرات صلح امریکا با طالبان، هیچ نماینده‌ای از جانب حکومت یا مردم این کشور حضور نداشته است. عدم حضور نمایندگان دولت افغانستان در مذاکرات صلح با طالبان، نگرانی‌های بسیاری را در میان شخصیت‌ها و نهادهای سیاسی و همچنین مردم افغانستان ایجاد کرده است.
نهادهای سیاسی و رهبران احزاب می‌گویند؛ ایالات متحده با کدام صلاحیت در پشت پرده با طالبان درباره آینده افغانستان مذاکره کرده است؛ در حالی که دولت قانونی افغانستان حضور نداشته و احزاب سیاسی که هرکدام از بخشی از مردم نمایندگی می‌کنند، از این مذاکرات دور مانده‌اند.
اما زلمی خلیلزاد، نماینده آمریکا در امور صلح افغانستان که بعد از آخرین دور مذاکره با طالبان در قطر، به کابل سفر کرده، به رسانه‌ها گفته است که هیأت آمریکایی با طالبان در اصول به توافق نهایی رسیده‌اند، ولی این توافقنامه برای اجرایی شدن باید از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، تایید شود. خلیلزاد که با رهبران و مقام های ارشد دولت افغانستان دیدار کرده، می‌گوید که یک نسخه موافقتنامه صلح امریکا - طالبان را به رهبران حکومت وحدت ملی نشان داده است.
خلیلزاد گفته است که با گروه طالبان درباره چهار نکته "در اصول" به توافق رسیده‌اند: "نخست در مورد مسئلۀ تروریزم که از مناطق تحت کنترل طالبان نباید خطری متوجه امریکا و همکارانش شود. دیگر مسئله کم شدن و بیرون شدن نیروهای (امریکایی از افغانستان) که وابسته به شرایط است. سوم مسئلۀ مذاکرات بین‌الافغانی و چهارم آتش‌بس دائمی."
اما به باور کارشناسان در این موافقتنامه موارد مهمی چون حضور سربازان ضد دهشت‌افکنی امریکا جهت عملیات علیه شبکه القاعده، تداوم کار حکومت طرفدار امریکا در افغانستان و ختم جنگ در افغانستان هنوز مبهم است.
در همین حال وحید عمر، مشاور روابط عامه و استراتژیک ریاست جمهوری افغانستان می‌گوید که حکومت در مورد برخی مواد موافقتنامه امریکا با طالبان نگرانی جدی دارد. آقای عمر به خبرنگاران گفت که مردم افغانستان در گذشته نتایج "معاملات عجولانه را که در آن شریک نبودند و صدای‌شان شنیده نشده"، تجربه کرده‌اند.
او افزود: "ما به نمایندگی از مردم افغانستان نگرانی‌‌هایی را که خیلی جدی است، به نمایندگان ایالات متحده امریکا رساندیم، آن‌ها حتما مشاورت‌های دیگر هم می‌کنند در این ارتباط با سیاسیون و جامعه مدنی و با دیگران."
هرچند وحید عمر واضح نساخته که نگرانی‌ها در کدام موارد وجود دارد، اما به باور کارشناسان، مذاکرات صلحی که نه دولت و نه مردم افغانستان در آن حضور نداشته‌اند، ممکن است با چالش‌های زیادی از جمله جنگ روبرو شود.
آقای عمر همچنین افزوده است که این توافقنامه نه تنها روی ایالات متحده و طالبان تاثیرگذار است؛ بلکه تبعات آن در آینده تمام شهروندان افغانستان را نیز متاثر خواهد ساخت.
به نظر می‌رسد که نارضایتی از توافق صلح میان امریکا و طالبان، پای اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان را به امریکا خواهد کشاند. روز گذشته خبرهای در برخی رسانه‌ها به نشر رسید که محمد اشرف غنی؛ رئیس جمهور افغانستان به زودی به ایالات متحده امریکا خواهد رفت.
به نقل از این منابعَ، رئیس جمهور با هئیت ۱۳ نفری عازم امریکا خواهد شد و روز دوشنبه با دونالد ترامپ، همتای امریکایی‌اش درباره چگونگی تفاهمنامه صلح میان امریکا و طالبان دیدار و گفتگو خواهد کرد.
آگاهان امور بر این باورند که چارچوب مذاکرات صلح که قبلا توسط امریکایی‌ها و طالبان توافق شده، ممکن است در مذاکرات بین‌الافغانی با چالش‌هایی مواجه شود و یا حتی مورد پذیرش حکومت افغانستان، احزاب و نهادهای سیاسی، جامعه مدنی و مردم افغانستان قرار نگیرد. هشدار برخی از دیپلمات های امریکایی در خصوص شکست احتمالی آن هم، به همین خاطر است. به عقیده آنان چارچوب توافقی صلح امریکا با طالبان، یک چارچوب تحمیلی بر حکومت و مردم افغانستان است و نگرانی‌های حکومت افغانستان در گفته‌های آقای عمر کاملا واضح و مشهود است.
در همین حال برخی از منابع سیاسی نیز هشدار می‌دهند، چنان‌‌که احزاب و گروه‌های سیاسی در تصمیم‌گیری مذاکرات صلح حضور و نقشی نداشته باشند، صلح در افغانستان هرگز تحقق نخواهد یافت، زیرا این احزاب تن به حکومت مورد نظر طالبان نخواهند داد و افغانستان بار دیگر دور باطل جنگ‌‌های داخلی را از سر خواهد گرفت.
همچنین در صفحات اجتماعی، بسیاری از کاربران نسبت به گفتگوهای صلح و مذاکرات بین‌الافغانی واکنش نشان داده و گفته اند که مذاکرات صلح برای چیست؟ برای کسانی که دیگران برای آنان تصمیم می گیرند! آیا صلح بین الافغانی تاکنون داشته ایم؟ پیش از این بیشتر مذاکرات بین الافغانی به جنگ منتج شده است. اگر طالبان می خواهد صلح کند، چرا حمله های انتحاری کاهش نیافته است؟ کدام صلح، صلح برای پایان یا آغاز جنگ! مذاکرات صلحی که به جنگ و نا امنی ختم شود مورد پذیرش مردم افغانستان نیست.
طالبان هفته گذشته بر مراکز ولایت‌های استراتژیک کندز، تخار، پلخمری در شمال و فراه در غرب افغانستان حمله کردند. در تازه ترین مورد، در حمله انتحاری روز پنجشنبه 14 سنبله در ساحه شش درک کابل 10 تن شهید و بیش از 45 نفر زخمی شده اند.
به عقیده نگارنده، نشست‌هایی که به خاطر صلح افغانستان در خارج از کشور انجام می شود، نمی تواند به نتایج عملی ختم شود، کشورهایی که این نشست ها را دنبال می کنند در پی منافع خود هستند و طالبان هم سعی می کنند که امتیاز گیری کنند، اما تا زمانی که تفاهم و تعهد همه جانبه میان طالبان و حکومت افغانستان به وجود نیاید، شاهد کاهش خشونت ها در کشور نخواهیم بود.
اما آنچه که کارنامه امریکایی‌ها در افغانستان نشان می دهد، صلحی که آنان برای این کشور بیاورند، بهتر از کارنامه آنان برای رشد تروریزم به جای مبارزه و محو تروریزم و تشکیل حکومت نیم بند وحدت ملی جان کری، نخواهد بود؛ حکومتی که با وجود برخی دست آوردها، وخامت اوضاع امنیتی، فقر و بیکاری، فرار سرمایه ها، نخبه گان و مهاجرت جوانان به کشورهای خارجی و... ناشی از ضعف مدیریت را به دنبال داشته است.
با همه این اوصاف اگر مقامات حکومتی افغانستان در دیدار با مقامات امریکایی بر مواضع شان در خصوص صلح استوار و پابرجا ایستاده باشند، نظر حکومت، احزاب سیاسی، جامعه مدنی و مردم افغانستان در نتیجه مذاکرات صلح مهم و تعیین کننده خواهد بود. در این شرایط، طرف‌های مذاکره کننده (امریکا و طالبان) چاره‌ای ندارند، جز اینکه به حکومت و مردم افغانستان مراجعه کنند، و در صورت عدم توافق حکومت و مردم افغانستان، مذاکرات صلح امریکا و طالبان با شکست مواجه خواهد شد.
نویسنده: سید حسن حسینی
