چشم دید یک خبرنگار از نابسامانی های جرگه سنتی!

 لويه جرگه سنتي افغانستان با پيشينه تاريخي كه در كشور دارد چه در عصر حكومت هاي شاهي و تك قومي و چه در عصر دموكراتيك، در خصوص مشوره دهي به دولت راجع به مسايل و ارزش هاي ملي افغانستان از جايگاه و اهميت ويژه برخوردار بوده، كه گاهي هم به بهانه تمثيل اراده مردم، مورد سوء استفاده دولت مردان كشور قرار گرفته است تا از طريق آن مهر تایيد را بر منافع خود بگذارند.
با روي كار آمدن نظام جديد كه ده سال قبل در افغانستان برقرار گرديد، جرگه سنتي نه تنها جايگاه تاريخي خود را از دست نداد، بلكه بيشتر از پيش مورد استفاده مناسب و غير مناسبِ دولتمردان اين دهه، قرار گرفت كه از آن جمله، مي توان تدوير لويه جرگه قانون اساسي، جرگه مشورتي چگونگي صلح با مخالفين مسلح دولت (طالبان) و سر انجام برگزاري جرگه به ظاهر مشورتي پيمان راهبردي ميان افغانستان و امريكا را نام برد.
دولت كنوني افغانستان، در ظاهر قضيه متشكل از سه ركن كه سازنده يك دولت تلقي مي شود، مي باشد. قوه مقننه که به عنوان نمايندگان واقعي مردم افغانستان مطابق قانون اساسي كشور و برمبناي مكانيزم ملي و قانوني معرفي گرديده است، با آن هم حکومت با هدف به كرسي نشاندن برنامه هاي مورد نظر خود، برخي از افراد و اشخاص را از نقاط مختلف كشور بدون يك مكانيزم ملي و قانوني تحت عنوان جرگه عنعنه اي جمع نموده است..
حکومت از چنين افرادی كه اكثريت آنها، هيچ گونه معلوماتی از معادلات و موضوعات سياسي ندارند، مشورت خواهي مي كند و با این اقدام، از يك طرف حیثيت خانه ملت را زير سوال برده و از سوي ديگر به گونه غير قانوني اهدافش را مشروعيت مي بخشد.
با توجه به تمامي سوالات بدون پاسخ در خصوص جرگه هاي سنتي و انتقادات شديد مجلس نمايندگان كشور از نحوه برگزاري اين جرگه ها، سر انجام جرگه مشورتي در خصوص پيمان راهبردي ميان افغانستان و امريكا به تاريخ 25 عقرب سال جاري با داشتن 2030 تن عضو برگزار گرديد. علیرغم تمامي انتقاداتی كه در خصوص تصاميم و چگونگي برگزاري اين جرگه وجود داشت عده اي از خبرنگاران و گزارشگران ـ كه من نيز در جمع آنها از سوی خبرگزاری صدای افغان(آوا) حضور داشتم ـ برای پوشش خبری این رویداد آمادگی گرفته بودند، اميد آن مي رفت تا دولت افغانستان اين بار به خاطر اهميت موضوع مورد بحث، فضاي مناسبی را به وجود آورد تا رسانه ها و مطبوعات بتوانند به گونه واقعي اطلاع رساني نمايند؛ اما متأسفانه تمام اميدواري هاي مثبتی كه در ميان خبرنگاران و حتي مردم افغانستان وجود داشت، به ناامیدی تبدیل شد و در تمامي ابعاد، همه چيز سئوال برانگيز و مبهم سپري گرديد.
بايد خاطر نشان نمايم كه هدف از نوشتن اين موضوع درد دل هاي يك خبرنگار است كه با تمام شور وعلاقه اي كه داشت مي خواست تا تمامي موضوعات و واقعيت هاي كه همه جانبه باشد از خيمه لويه جرگه، به مردم افغانستان بدون هر گونه جانب داري انعكاس دهد؛ اما جاي تاسف است حكومتی كه ده سال لاف از دموكراسي و آزادي مطبوعات مي زند اقدام به چنين تدابير ضد اطلاع رساني نمايد.
زمان اندك براي تهيه گزارش، نرسيدن محتوای مورد بحث به برخي از كميته ها، تعقيب خبرنگاران توسط افراد موظف، انتخاب مصاحبه شوندگان، عدم اجازه ورود به داخل كميته ها، طرح يك جانبه مسائل از سوی افغانستان و سرّي بودن خواست هاي امريكا از افغانستان، تعيين والي ها و مشاورين آقاي كرزي و رؤساي امور زنان به عنوان رييس كميته ها، از جمله موارد عمده ای بود كه هيچ گاهي در رابطه با آن در طي چهار روز جرگه عنعنه اي توسط هيچ يكي از مسوولان جرگه به خبرنگاران پاسخ داده نشد.
نخستين روزی كه خبرنگاران از هوتل كانتنينتال كابل جهت گرفتن گزارش وديدگاه هاي نمايندگان مي خواستند وارد محوطه برگزاري جرگه شوند، با انواع تلاشي هاي فردي وكمپيوتري مواجه شدند و در حاليكه تمامي برنامه هاي امنيتي را سپري نموده بودند وارد محوطه جرگه شدند، اما بد بختانه اولين مشكلی كه از سوي دست اندركاران جرگه فراروی خبرنگاران به وجود آمد، معرفي مصاحبه شوندگان توسط خود موظفين لوی جرگه به خبرنگاران و تعقيب گزارشگران از سوي نيروهاي وي‍ژه امنيتي با لباس هاي شخصي كميسيون برگزاري جرگه بود كه به هيچ يكي از خبرنگاران اجازه مصاحبه آزادانه و انتخاب شخص مصاحبه شونده داده نشد، تا ديدگاه مخالف و موافق پيمان راهبردي انعكاس یابد.
در حاليكه چهار روز تمام، جرگه به طول انجامید، در اين مدت، بسياري از خبرنگاران نتواستند كه حد اقل واقعيت هاي عيني یک چنين برنامه ملي را پوشش دهند، تلاش زيادی نمودم تا مصاحبه ي کوتاهی را با يكي از اعضاي اين جرگه انجام دهم كه شديداً از نحوه برگزاري جرگه، نبود نصاب كامل در كميته هاي چهل گانه وحذف عدد 39 توسط مسوولان جرگه، انتقاد مي كرد.
ياسين نگاه، جرگه سنتي را نه ممثل اراده مردم بلكه وسيله مشروعيت بخشيدن خواست هاي عده اي از مقامات دولت عنوان نموده و كمبود نصاب در كميته هارا نگران كننده خواند.