تحولات بیست ماهه اخیر خاورمیانه به هیچ وجه برای مقامات رژیم صهیونیستی قابل پیش بینی نبود، نه تنها اسرائیلی ها بلکه امریکایی ها و اروپایی ها نیز غافلگیر شدند. هنگامی که بن علی از تونس فرار کرد همه فهمیدند که ماجرا تا چه حدی جدی است و این اوضاع هر آن احتمال دارد در دیگر نواحی خاورمیانه نیز تسری پیدا نماید، کما اینکه همانطور هم شد. لیبی هم حساب خود را از قذافی جدا کرد و در نهایت سرهنگ در سیرت کشته شد و شورای ملی انتقالی زمام امور را در دست گرفت. در مصر هم، حسنی مبارک نتوانست در برابر امواج انقلاب مقاومت کند و سقوط کرد. قطار تحولات مصر بعد از حسنی مبارک کاملا به نفع اسلام گرایان پیش رفت و پارلمان و ریاست جمهوری را از آن خود کردند. در یمن هم صالح جایش را به معاونش داد و خود یمن را ترک کرد و در تونس هم حزب النهضه و دیگر اسلامگرایان بیشترین کرسی ها را در پارلمان به دست آوردند و منصف المرزوقی اسلامگرا به ریاست جمهوری تونس رسید.
در ظرف مدت زمان کوتاهی چند متحد کلیدی رژیم صهیونیستی و از اعضای مهم محور سازش سقوط کردند و اسرائیل به یکباره خود را در معرض وضعیت جدیدی دید که به نوعی توازن منطقه ای را به هم ریخته بود. پیامدهای پیروزی اسلامگرایان در تونس، مصر، لیبی و ... به سرعت خود را نشان داد و سفارت اسرائیل در قاهره غارت شد. محمد مرسی رئیس جمهور تازه کار مصر هم با مقامات حماس ملاقات کرد و دستور بازگشایی گذرگاه رفح را نیز صادر کرد و به این ترتیب محاصره نوار غزه عملا شکسته شد.
بعد از این وقایع اوضاع در صحرای سینا هم بهم ریخت، بعد از یک سلسله زد و خوردها که میان برخی سلفی ها و ارتش مصر صورت گرفت، ارتش مصر رسما واحدهای زرهی خود را در صحرای سینا اعزام کرد و بدین ترتیب توافقنامه کمپ دیوید هم نقض شد چرا که بر اساس این پیمان مصر حق استقرار ادوات زرهی سنگین را در این صحرا ندارد.
به هر حال گرم شدن مناسبات حماس و دیگر گروه های مقاومت نوار غزه با مصر جدید و از سوی دیگر بهبود پیدا کردن مناسبات دیپلماتیک میان تهران و قاهره از سوی دیگر باعث شده است، اسرائیلی ها به خوبی بر حساسیت اوضاع واقف شوند. مسافرت هیلاری کلینتون وزیر خارجه امریکا به قاهره و دیدار با مرسی و استفاده از اهرم سه میلیارد دالر کمک سالانه کاخ سفید به مصر و همچنین برخی هشدارهای اروپایی ها به مرسی مبنی بر رعایت موازین کمپ دیوید فعلا رابطه مصر و اسرائیل را برقرار نگه داشته است ولی اسرائیلی ها به خوبی واقفند این وضعیت چندان قابل اطمینان نیست. هر چند اسرائیلی ها تلاش کردند تا به شکل غیر مستقیم تحولات خاورمیانه را مدیریت کنند و نمونه بارز آن چراغ سبز نشان دادن به آغازگران بحران سوریه بود ولی تحولات سوریه آن گونه که اسرائیلی می خواستند پیش نرفت و بشار اسد هم اکنون که این نوشتار رقم می خورد جنگ را از شهرها به نواحی مرزی کشانده است.
آن چه اوضاع را بیش از پیش برای اسرائیل نگران کننده می کند این است که این موج انقلاب در جهان عرب که اسلامگرایان بر آن سوار شده اند به زودی در دیگر جوامع عربی مانند اردن، مصر، الجزایر و ... نیز تسری پیدا نماید و آن گاه است که بحران خاورمیانه از مدیریت اتاق های فکر صهیونیست ها و استراتژیست های غربی- امریکایی خارج شود کما اینکه هم اکنون نیز خارج شده است.
پیامدهای انقلابات عربی در رابطه با اسرائیل به موارد فوق محدود نشده است و موارد زیر را می توان به آن اضافه کرد نخست اینکه پروسه عادی سازی روابط اسرائیل با اعراب و مخصوصا فلسطینی ها به نقطه رکود رسیده است، گروه های مقاومت از تحولات اخیر استقبال کرده اند و با امیدواری بیشتری به آینده می نگرند و از سوی دیگر در شرایط فعلی به هیچ وجه برای فتح باب مذاکره و گفتگو با صهیونیست ها مساعد نیست و پرونده سازش در شرایط فعلی چه در سطح کلان و چه در سطح خرد بسته شده است.
دیگر پیامد مهم و غیرقابل انکار تحولات جهان عرب و مخصوصا ناکامی بزرگ غرب در بحران سوریه تثبیت محور مقاومت در منطقه است که همواره بزرگترین تهدید فراروی امنیت ملی اسرائیل بوده است.
در ظرف مدت زمان کوتاهی چند متحد کلیدی رژیم صهیونیستی و از اعضای مهم محور سازش سقوط کردند و اسرائیل به یکباره خود را در معرض وضعیت جدیدی دید که به نوعی توازن منطقه ای را به هم ریخته بود. پیامدهای پیروزی اسلامگرایان در تونس، مصر، لیبی و ... به سرعت خود را نشان داد و سفارت اسرائیل در قاهره غارت شد. محمد مرسی رئیس جمهور تازه کار مصر هم با مقامات حماس ملاقات کرد و دستور بازگشایی گذرگاه رفح را نیز صادر کرد و به این ترتیب محاصره نوار غزه عملا شکسته شد.
بعد از این وقایع اوضاع در صحرای سینا هم بهم ریخت، بعد از یک سلسله زد و خوردها که میان برخی سلفی ها و ارتش مصر صورت گرفت، ارتش مصر رسما واحدهای زرهی خود را در صحرای سینا اعزام کرد و بدین ترتیب توافقنامه کمپ دیوید هم نقض شد چرا که بر اساس این پیمان مصر حق استقرار ادوات زرهی سنگین را در این صحرا ندارد.
به هر حال گرم شدن مناسبات حماس و دیگر گروه های مقاومت نوار غزه با مصر جدید و از سوی دیگر بهبود پیدا کردن مناسبات دیپلماتیک میان تهران و قاهره از سوی دیگر باعث شده است، اسرائیلی ها به خوبی بر حساسیت اوضاع واقف شوند. مسافرت هیلاری کلینتون وزیر خارجه امریکا به قاهره و دیدار با مرسی و استفاده از اهرم سه میلیارد دالر کمک سالانه کاخ سفید به مصر و همچنین برخی هشدارهای اروپایی ها به مرسی مبنی بر رعایت موازین کمپ دیوید فعلا رابطه مصر و اسرائیل را برقرار نگه داشته است ولی اسرائیلی ها به خوبی واقفند این وضعیت چندان قابل اطمینان نیست. هر چند اسرائیلی ها تلاش کردند تا به شکل غیر مستقیم تحولات خاورمیانه را مدیریت کنند و نمونه بارز آن چراغ سبز نشان دادن به آغازگران بحران سوریه بود ولی تحولات سوریه آن گونه که اسرائیلی می خواستند پیش نرفت و بشار اسد هم اکنون که این نوشتار رقم می خورد جنگ را از شهرها به نواحی مرزی کشانده است.
آن چه اوضاع را بیش از پیش برای اسرائیل نگران کننده می کند این است که این موج انقلاب در جهان عرب که اسلامگرایان بر آن سوار شده اند به زودی در دیگر جوامع عربی مانند اردن، مصر، الجزایر و ... نیز تسری پیدا نماید و آن گاه است که بحران خاورمیانه از مدیریت اتاق های فکر صهیونیست ها و استراتژیست های غربی- امریکایی خارج شود کما اینکه هم اکنون نیز خارج شده است.
پیامدهای انقلابات عربی در رابطه با اسرائیل به موارد فوق محدود نشده است و موارد زیر را می توان به آن اضافه کرد نخست اینکه پروسه عادی سازی روابط اسرائیل با اعراب و مخصوصا فلسطینی ها به نقطه رکود رسیده است، گروه های مقاومت از تحولات اخیر استقبال کرده اند و با امیدواری بیشتری به آینده می نگرند و از سوی دیگر در شرایط فعلی به هیچ وجه برای فتح باب مذاکره و گفتگو با صهیونیست ها مساعد نیست و پرونده سازش در شرایط فعلی چه در سطح کلان و چه در سطح خرد بسته شده است.
دیگر پیامد مهم و غیرقابل انکار تحولات جهان عرب و مخصوصا ناکامی بزرگ غرب در بحران سوریه تثبیت محور مقاومت در منطقه است که همواره بزرگترین تهدید فراروی امنیت ملی اسرائیل بوده است.
منبع : خبرگزاری آوا- کابل
