هدف امام باقر(ع) جلوگیری از فروپاشی فکری امت و به دست‌گرفتن زمام انقلاب بود

فعالیت های سیاسی امام باقر(ع) بعد از شهادت پدر بزرگوارش نظر به واکنش های حاکم وقت، متفاوت بود. اگر حکومت شدت عمل بیشتر نشان می داد فعالیت امام کم می شد؛ اما وقتی به امام فرصت می داد فعالیت های امام نیز افزایش پیدا می کرد.
این مطلب را سید آصف عالمی؛ امام جماعت مسجد امام محمد باقر(ع) شهر کابل در گفتگو با خبرگزاری صدای افغان(آوا) بیان کرده افزود:"فرزندان عبدالملک هشام، سلیمان و ولید همان سیاست حاکمان پیش از خود را دنبال می کردند".
به گفته وی، روش سیاست بنی امیه همان تبدیل خلافت پیامبر به پادشاهی موروثی بود که پسران از پدران خود به ارث می بردند؛ بدون آنکه در تصدی پست های اسلامی به معیارهایی چون دانش و تقوا اهمیتی بدهند.
عالمی علاوه کرد که در فاصله زمانی بین سال‌های ۹۵ تا ۹۷ هجری که ابتدای امامت امام باقر(ع) است حاکم اموی وقت ولید بن عبدالملک بود. او شیوه هایی را در پیش گرفت؛ تا بتواند نارضایتی مردم را که در اثر سیاست مخوف حجاج به وجود آمده بود به دست بیاورد.
به گفته وی در همین آوان، اختلاف خانگی بین خاندان مروانی به وجود آمد که در اثر همین اختلافات داخلی، حکومت مروانی ها رو به ضعف نهاد.
به گفته این عالم دینی، در این دوران، حاکمان از ترس پایگاه مردمی وسیع و رو به رشد امام باقر(ع) از یکسو و مشغول بودن به دیگر مخاطرات داخلی و خارجی از سوی دیگر به تعقیب آنحضرت نمی پرداختند؛ به همین سبب، ایشان با استفاده از فراغت نسبی به تصدی امر امامت پرداخت و به دور از رو برو شدن آشکار سیاسی با نظام حاکم به ایفای نقش اصلاحی خود و ایجاد تغییر در میان اقشار مختلف ملت اسلامی مبادرت کرد.
به گفته عالمی، دو خط مشی وجود داشت که تمام ائمه طبق آن عمل می کردند و همه فعالیت ها را تحت آن خطوط انجام می‌داد: یکی مقاوم کردن امت در برابر فروپاشی فکری و دیگری اقدام برای به دست گرفتن زمام حکومت و انقلاب.
به گفته وی، پس از آنکه نظام اسلامی به دست کسانی که صلاحیت رهبری را نداشتند افتاد، ائمه اطهار، هر کدام به نوبه خود از جمله امام باقر(ع) به تقویت روحی و مقاومت در فکر و اندیشه شروع کردند و عناصر لازم را برای ادامه حرکت با گام های استوار به میزان لازم در اختیار مردم قرار دادند.
وی همچنین گفت که امام باقر(ع) همواره مترصد فرصت بود؛ تا بتواند رهبری روحی، فکری، و سیاسی جامعه را در دست گرفته، آثار انحراف را زدوده و رهبری را به جایگاه اصلی و طبیعی آن برگرداند.