تجزیه و تحلیل بحران سوریه این روزها خیلی مشکل شده است، دلیل آن هم خبرها و آمارهای ضد و نقیضی است که از سوی رسانه های مختلف در قبال بحران ارائه می شود. رسانه های غربی و اکثر رسانه های دنیای عرب طوری وقایع سوریه را منعکس می کنند که انگار بشار اسد تا چند روز دیگر سقوط خواهد کرد.
هنگامی که عملیات مخالفان بشار اسد در پایتخت سوریه با عنوان آتشفشان دمشق آغاز شد رسانه های مخالف اسد طوری از زد و خوردهای گزارش می دادند که گویی رژیم اسد آخرین ساعات حیات خود را سپری می کند ولی بعد از گذشت تقریبا دو هفته مخالفین با متحمل شدن صدها کشته و چند هزار اسیر از دمشق عقب نشستند و آتشفشان دمشق به یکباره خاموش شد. در آن موقع حادثه کشته شدن چند وزیر و مقام امنیتی دولت سوریه طوری منعکس شد که همگان تقریبا باور کرده بودند که اسد بازی را به مخالفانش واگذار کرده است.
این سیاست رسانه ای هم اکنون در قبال نبردهای حلب دنبال می شود اگر کسی تنها مرجع دریافت اطلاعاتش از بحران سوریه رسانه های عربی و غربی باشد تقریبا ارتش سوریه را در میدان حلب ناکام و شکست خورده قلمداد خواهد کرد. البته از سوی دیگر رسانه های حامی اسد هم طوری اوضاع را جلوه می دهند که انگار هیچ جنگ بزرگی علیه دولت مرکزی جریان ندارد و مخالفین فقط تحرکات کوچکی دارند که آن هم به زودی فروکش خواهد کرد.
تقریبا رسانه بی طرف در بحران سوریه یافت نمی شود، رسانه ای که از یک سو منابع موثق داشته باشد و از سوی دیگر به اصول اطلاع رسانی بی طرفانه پایبند باشد و این دلیل عمده ناکارآمدی های بسیاری از تحلیل های ارائه شده تا مقطع کنونی است.
ولی با وجود موارد فوق شواهد و قراینی در دست است که به یاری آن ها تا حدی می توان به کلیاتی از وضعیت بحران سوریه و مخصوصا حوادث شهر حلب دست یافت. بیشتر از سه هفته است که حلب به نقطه کانونی بحران سوریه مبدل شده است. دلیل آن هم مشخص است، حلب دومین شهر بزرگ سوریه و پایتخت اقتصادی این کشور نیز محسوب می شود. شهری در مجاورت مرزهای ترکیه که در طول نوزده ماه بحران سوریه جزء نواحی امن محسوب می شد ولی در طی سه هفته اخیر همه چیز به یکباره در این شهر عوض شد و هم اکنون به میدان زورآزمایی ارتش سوریه و مخالفان مبدل شده است. هم مخالفان و هم دولتمردان سوریه اذعان دارند که این جنگ سرنوشت ماه ها جنگ و منازعه را در سوریه مشخص خواهد کرد و در صورت ناکامی ارتش در حذف مخالفان، این نیروها حضور خود را بر بخش های مهمی از کشور تثبیت خواهند کرد ولی با وجود این گمان نمی رود مخالفان اسد بیشتر از آنچه که در دمشق از خود نشان دادند در این معرکه خودی نشان بدهند. دلیل آن هم مشخص است چند هزار نفری که هم اکنون در محلات مختلف حلب مقاومت می کنند با چند معضل اساسی مواجهند که درصورت تداوم این معضلات قطعا حلب را رها خواهند کرد. اولین معضل قطع شدن ارتباط با ترکیه است، ارتش سوریه این روزها تقریبا تمامی راه ها و مسیرهای مواصلاتی حلب را به مرز ترکیه به کنترل خود درآورده اند و امکان رساندن امکانات و مهمات به این شهر به حداقل رسیده است. مخالفان اسد این روزها مهمات زیادی را مصرف می کنند و اگر وضع به همین منوال پیش برود مانند اواخر عملیات آتش فشان دمشق به فقر شدید مهمات دچار خواهند شد.
معضل دیگر نابرابر بودن جنگ است، هر چند مخالفان اسد هنوز به شکل جدی مقاومت می کنند ولی نیروهای ارتش سوریه دست برتر خود را عملا نشان داده اند. پرواز هلی کوپترهای توپدار، عملیات تانک های غول پیکر، حجم نفرات بیشتر، در اختیار داشتن جنگنده های بمب افکن و ... مسائلی است که مخالفان اسد را به شدت در تنگنا قرار داده است.
تقریبا دو هفته پیش بود که خبرگزاری رویترز مصاحبه ای را با یکی از فرماندهان مخالف سوریه ترتیب داده بود که در آن مصاحبه به بررسی آخرین وضعیت نیروهای ارتش آزاد در حلب اشاره شده بود. مصاحبه ای که فقط چند ساعت روی خروجی قرار داشت و به یکباره حذف شد. فرمانده مخالف دولت به کشته شدن بیشتر از یک هزار نفر از مخالفان در زد و خوردهای حلب اعتراف کرده بود و از حامیان بین المللی خواسته بود که هر طور که شده به آن ها سلاح سنگین برسانند. حامیان بین المللی مخالفین مانند عربستان، ترکیه، قطر و ... هم این روزها شدیدا از ضرورت ارسال سلاح به مخالفین دم می زنند ولی با توجه به محاصره ای که حلب شده است و کنترل مرزهای ترکیه و سوریه این امر به سادگی محقق شود.
سوای از مسائل فوق ذکراین نکته ضروری است بخش زیادی از نیروهای مخالف را افرادی تشکیل می دهند که از سواد جنگی و نظامی قابل قبولی برخوردار نیستند و تقریبا در درگیری ها چندان موثر نمی توانند ظاهر شوند. در واقع با کنار هم گذاشتن این مسائل در کنار هم می توان به این نتیجه رسید که عملیات حلب هر قدر طول بکشد در نهایت این ارتش خواهد بود که بر اوضاع مسلط خواهد شد.
هنگامی که عملیات مخالفان بشار اسد در پایتخت سوریه با عنوان آتشفشان دمشق آغاز شد رسانه های مخالف اسد طوری از زد و خوردهای گزارش می دادند که گویی رژیم اسد آخرین ساعات حیات خود را سپری می کند ولی بعد از گذشت تقریبا دو هفته مخالفین با متحمل شدن صدها کشته و چند هزار اسیر از دمشق عقب نشستند و آتشفشان دمشق به یکباره خاموش شد. در آن موقع حادثه کشته شدن چند وزیر و مقام امنیتی دولت سوریه طوری منعکس شد که همگان تقریبا باور کرده بودند که اسد بازی را به مخالفانش واگذار کرده است.
این سیاست رسانه ای هم اکنون در قبال نبردهای حلب دنبال می شود اگر کسی تنها مرجع دریافت اطلاعاتش از بحران سوریه رسانه های عربی و غربی باشد تقریبا ارتش سوریه را در میدان حلب ناکام و شکست خورده قلمداد خواهد کرد. البته از سوی دیگر رسانه های حامی اسد هم طوری اوضاع را جلوه می دهند که انگار هیچ جنگ بزرگی علیه دولت مرکزی جریان ندارد و مخالفین فقط تحرکات کوچکی دارند که آن هم به زودی فروکش خواهد کرد.
تقریبا رسانه بی طرف در بحران سوریه یافت نمی شود، رسانه ای که از یک سو منابع موثق داشته باشد و از سوی دیگر به اصول اطلاع رسانی بی طرفانه پایبند باشد و این دلیل عمده ناکارآمدی های بسیاری از تحلیل های ارائه شده تا مقطع کنونی است.
ولی با وجود موارد فوق شواهد و قراینی در دست است که به یاری آن ها تا حدی می توان به کلیاتی از وضعیت بحران سوریه و مخصوصا حوادث شهر حلب دست یافت. بیشتر از سه هفته است که حلب به نقطه کانونی بحران سوریه مبدل شده است. دلیل آن هم مشخص است، حلب دومین شهر بزرگ سوریه و پایتخت اقتصادی این کشور نیز محسوب می شود. شهری در مجاورت مرزهای ترکیه که در طول نوزده ماه بحران سوریه جزء نواحی امن محسوب می شد ولی در طی سه هفته اخیر همه چیز به یکباره در این شهر عوض شد و هم اکنون به میدان زورآزمایی ارتش سوریه و مخالفان مبدل شده است. هم مخالفان و هم دولتمردان سوریه اذعان دارند که این جنگ سرنوشت ماه ها جنگ و منازعه را در سوریه مشخص خواهد کرد و در صورت ناکامی ارتش در حذف مخالفان، این نیروها حضور خود را بر بخش های مهمی از کشور تثبیت خواهند کرد ولی با وجود این گمان نمی رود مخالفان اسد بیشتر از آنچه که در دمشق از خود نشان دادند در این معرکه خودی نشان بدهند. دلیل آن هم مشخص است چند هزار نفری که هم اکنون در محلات مختلف حلب مقاومت می کنند با چند معضل اساسی مواجهند که درصورت تداوم این معضلات قطعا حلب را رها خواهند کرد. اولین معضل قطع شدن ارتباط با ترکیه است، ارتش سوریه این روزها تقریبا تمامی راه ها و مسیرهای مواصلاتی حلب را به مرز ترکیه به کنترل خود درآورده اند و امکان رساندن امکانات و مهمات به این شهر به حداقل رسیده است. مخالفان اسد این روزها مهمات زیادی را مصرف می کنند و اگر وضع به همین منوال پیش برود مانند اواخر عملیات آتش فشان دمشق به فقر شدید مهمات دچار خواهند شد.
معضل دیگر نابرابر بودن جنگ است، هر چند مخالفان اسد هنوز به شکل جدی مقاومت می کنند ولی نیروهای ارتش سوریه دست برتر خود را عملا نشان داده اند. پرواز هلی کوپترهای توپدار، عملیات تانک های غول پیکر، حجم نفرات بیشتر، در اختیار داشتن جنگنده های بمب افکن و ... مسائلی است که مخالفان اسد را به شدت در تنگنا قرار داده است.
تقریبا دو هفته پیش بود که خبرگزاری رویترز مصاحبه ای را با یکی از فرماندهان مخالف سوریه ترتیب داده بود که در آن مصاحبه به بررسی آخرین وضعیت نیروهای ارتش آزاد در حلب اشاره شده بود. مصاحبه ای که فقط چند ساعت روی خروجی قرار داشت و به یکباره حذف شد. فرمانده مخالف دولت به کشته شدن بیشتر از یک هزار نفر از مخالفان در زد و خوردهای حلب اعتراف کرده بود و از حامیان بین المللی خواسته بود که هر طور که شده به آن ها سلاح سنگین برسانند. حامیان بین المللی مخالفین مانند عربستان، ترکیه، قطر و ... هم این روزها شدیدا از ضرورت ارسال سلاح به مخالفین دم می زنند ولی با توجه به محاصره ای که حلب شده است و کنترل مرزهای ترکیه و سوریه این امر به سادگی محقق شود.
سوای از مسائل فوق ذکراین نکته ضروری است بخش زیادی از نیروهای مخالف را افرادی تشکیل می دهند که از سواد جنگی و نظامی قابل قبولی برخوردار نیستند و تقریبا در درگیری ها چندان موثر نمی توانند ظاهر شوند. در واقع با کنار هم گذاشتن این مسائل در کنار هم می توان به این نتیجه رسید که عملیات حلب هر قدر طول بکشد در نهایت این ارتش خواهد بود که بر اوضاع مسلط خواهد شد.
منبع : خبرگزاری آوا- کابل
