روز شنبه ۲ سنبله رییس جمهور حامد کرزی در گفت و گو با خبرنگاران داخلی و خارجی به نکات مهمی اشاره کردند:" تامین امنیت مردم و برقراری ثبات در افغانستان از تجهیز نیروهای نظامی مهمتر است و امریکا باید در خصوص این امر اطمینان دهد تا مراحل امضای پیمان سپری شود. زمانی این پیمان امضاء می شود که در تمام ابعاد آن منافع مردم افغانستان لحاظ شده باشد. اگر شرایط در دولت کنونی میسر شد، این پیمان امضاء می شود و گرنه احتمال دارد دولت آینده بر سر این پیمان گفتگوها را ادامه دهد و به امضاء برساند."
طبق معمول در سخنان ریاست محترم جمهوری، نکات روشن و گنگی وجود دارد که لازم است هر کدام توضیح داده شود. اینکه ریاست جمهوری کشور از موضع یک رییس جمهور مستقل و آزاد با سران کاخ سفید برخورد کرده و تعیین ضرب الاجل از جانب آنان را غیر مهم دانسته و آن را رد می کند، موضع معقول و مستقلانه و ارزشمندی می تواند قلمداد گردد.
چرا که در واقع نیز اعلام زمان معین برای امضای یک چنان پیمانی که هنوز معلوم نیست چه مقدار به درد دولت وملت افغان خورده و چه تاثیری در برقراری ثبات و امنیت در افغانستان دارد، چندان به معیارها و میزانهای هوش و خرد سیاسی نزدیک نیست.
شاید تعجیل در امضای پیمان مذکور، بتواند امریکایی ها را به اهداف از پیش تعریف شده شان نزدیک کند و آنان از این بابت، سود سرشار وکلانی را در سیاست خارجی خویش به دست بیاورند؛ اما چنانکه رییس جمهور ما بدان توجه داشته و تلویحاً بدان انگشت نیز گذاشته است، این سود و استفاده، چه ربطی به دولت و ملت افغانستان دارد؟! و مگر رسالت و مسئولیت دولت و مردم افغان، سود رسانی به سیاستهای خارجی و استعماری دولت و ملت امریکا و یا سایر کشورهای دنیا است که آنان نیز در امضای سندی "مجهول الحال" تعجیل و تسریع کنند؟!
در این بخش رییس جمهور اسلامی افغانستان به نکته حیاتی و لازمی توجه کرده و داده اند. اینکه ایشان می گویند:" زمانی این پیمان امضاء می شود که در تمام ابعاد آن، منافع مردم افغانستان لحاظ شده باشد و اگر شرایط در دولت کنونی میسر شد، این پیمان امضاء می شود و گرنه احتمال دارد دولت آینده بر سر این پیمان گفتگوها را ادامه دهد و به امضاء برساند." این یک حرف اصولی و از روی حساب و کتاب است.
این حق هر دولت و ملتی است که هر سند و پیمانی را به دقت مطالعه کارشناسانه کرده و روی آن ماهها و شاید سالها بحث و تحقیق کنند. چه بسا در پاره ای از موارد دولت و ملتی به این نتیجه برسند که امضای پیمان و یا سندی، به سود دولت و کشور شان در زمان حال و یا در آینده دور و یا نزدیک، تمام نشده و از امضای آن امتناع ورزند.
اساساً این ویژگی دولت و کشورهای غیروابسته و مستقل در عرصه سیاست و قدرت است که چیزی را امضا و یا رد می کنند که در جهت تامین منافع ملی آنان، مفید و یا مضر باشد و در این جهت، ابداً برای شان مهم نیست که این فیصله شان به سود دیگران واقع شده و یا به ضرر آنان رقم خواهد خورد؛ دقیقاً همان روشی که دیگر دولت و کشورهای جهان نیز از آن سود می برند و یگانه گزینه ای که در درجه اول اهمیت برای شان قرار دارد، مصالح و منافع ملی خود شان است و لا غیر.
افغانستان نیز به عنوان یک کشور مستقل با دولتی اسلامی و غیروابسته، از این قاعده مستثنا نیست و رییس دولت آن حق دارد تا نسبت به هر سند و پیمانی و با مد نظر قرار دادن مصالح و منافع علیای ملی دولت و ملت خویش، نسبت به امضا و یا عدم امضای آن، مستقلانه و بدون هیچ گونه فشاری از ناحیه دول خارجی، تصمیم گیری کند.
تا اینجا برخی از نقاط روشن در سخنان رییس جمهور را به بحث گرفتیم. در ادامه به یکی از نقاط تقریباً مبهم سخنان رییس جمهور توجه داده و موضع گیری بایسته در زمینه را یادآور می شویم.
رییس جمهور محترم در بخشی از اظهاراتش عنوان می دارد که :" تامین امنیت مردم و برقراری ثبات در افغانستان از تجهیز نیروهای نظامی مهمتر است و امریکا باید در خصوص این امر اطمینان دهد تا مراحل امضای پیمان سپری شود."
این بخش از صحبت رییس جمهور، علاوه بر آنکه امضای پیمان امنیتی با امریکا را منوط می کند به تامین امنیت مردم و ثبات افغانستان به وسیله نیروهای امریکایی- که این موضوع، خود، استقلال دولت و ملت افغانستان را زیر سوال می برد- مشکل سیاسی و محتوایی بزرگتری نیز به هر افغان هوشمندی، گوشزد می کند. به طور مشخص این بخش از سخنان ریاست محترم جمهوری کشور، دو نقطه مبهم و ناگویا را در خودش نهفته دارد که مناسب بود جناب حامد کرزی، هر دو نقطه را واضح و روشن می ساختند. نقطه اول آن است که رییس جمهور تامین امنیت مردم و کشورش را از نیروهای خارجی می خواهد و حالانکه خود رییس جمهور بارها اعلام کرده اند که خارجی ها برای منافع خویش به افغانستان آمده اند و از طرفی این امکان نیز وجود دارد که منافع آنان در جنگ، بهتر از زمان صلح تامین شود و آن زمان، دولت و مردم کشور به کدام اطمینان دهی امریکایی ها دلخوش خواهند بود؟!
نقطه ناروشن دیگر نیز، ارجحیت تامین امنیت و ثبات، بر تجهیز و تقویت نیروهای نظامی افغانستان در سخنان رییس جمهور است. در این بخش نیز استناد می شود به سخنان ریاست جمهوری کشور مبنی بر دادن هشدار به مقامات امریکایی و اروپایی در زمینه تهیه سلاح مورد نیاز افغانستان از کشورهایی چون هند، روسیه و چین؛ که اگر تجهیز و تقویت نیروهای نظامی کشور، مهم و مقدمه ای جهت برقراری امنیت و ثبات در کشور نمی بود، شما و هیچ یک از مقامات کشور، برای به دست آوردن اسلحه مورد نیاز، این همه اصرار و ابرام نمی کردید.
نتیجه آنکه تجهیز و تقویت بنیه نظامی است که آورنده امنیت و ثبات در هر کشوری می تواند باشد که در آن صورت، نیاز به بستن هیچ گونه سند و پیمانی و با هیچ کشوری نیز نخواهد بود. وگر نه که اگر اردو و پولیس مجهز و منظمی نداشته باشیم، بستن هیچ پیمان و با هیچ کشوری نیز قادر نخواهد بود تا ثبات و امنیت را در سرزمین ما حاکم و برقرار کند.
طبق معمول در سخنان ریاست محترم جمهوری، نکات روشن و گنگی وجود دارد که لازم است هر کدام توضیح داده شود. اینکه ریاست جمهوری کشور از موضع یک رییس جمهور مستقل و آزاد با سران کاخ سفید برخورد کرده و تعیین ضرب الاجل از جانب آنان را غیر مهم دانسته و آن را رد می کند، موضع معقول و مستقلانه و ارزشمندی می تواند قلمداد گردد.
چرا که در واقع نیز اعلام زمان معین برای امضای یک چنان پیمانی که هنوز معلوم نیست چه مقدار به درد دولت وملت افغان خورده و چه تاثیری در برقراری ثبات و امنیت در افغانستان دارد، چندان به معیارها و میزانهای هوش و خرد سیاسی نزدیک نیست.
شاید تعجیل در امضای پیمان مذکور، بتواند امریکایی ها را به اهداف از پیش تعریف شده شان نزدیک کند و آنان از این بابت، سود سرشار وکلانی را در سیاست خارجی خویش به دست بیاورند؛ اما چنانکه رییس جمهور ما بدان توجه داشته و تلویحاً بدان انگشت نیز گذاشته است، این سود و استفاده، چه ربطی به دولت و ملت افغانستان دارد؟! و مگر رسالت و مسئولیت دولت و مردم افغان، سود رسانی به سیاستهای خارجی و استعماری دولت و ملت امریکا و یا سایر کشورهای دنیا است که آنان نیز در امضای سندی "مجهول الحال" تعجیل و تسریع کنند؟!
در این بخش رییس جمهور اسلامی افغانستان به نکته حیاتی و لازمی توجه کرده و داده اند. اینکه ایشان می گویند:" زمانی این پیمان امضاء می شود که در تمام ابعاد آن، منافع مردم افغانستان لحاظ شده باشد و اگر شرایط در دولت کنونی میسر شد، این پیمان امضاء می شود و گرنه احتمال دارد دولت آینده بر سر این پیمان گفتگوها را ادامه دهد و به امضاء برساند." این یک حرف اصولی و از روی حساب و کتاب است.
این حق هر دولت و ملتی است که هر سند و پیمانی را به دقت مطالعه کارشناسانه کرده و روی آن ماهها و شاید سالها بحث و تحقیق کنند. چه بسا در پاره ای از موارد دولت و ملتی به این نتیجه برسند که امضای پیمان و یا سندی، به سود دولت و کشور شان در زمان حال و یا در آینده دور و یا نزدیک، تمام نشده و از امضای آن امتناع ورزند.
اساساً این ویژگی دولت و کشورهای غیروابسته و مستقل در عرصه سیاست و قدرت است که چیزی را امضا و یا رد می کنند که در جهت تامین منافع ملی آنان، مفید و یا مضر باشد و در این جهت، ابداً برای شان مهم نیست که این فیصله شان به سود دیگران واقع شده و یا به ضرر آنان رقم خواهد خورد؛ دقیقاً همان روشی که دیگر دولت و کشورهای جهان نیز از آن سود می برند و یگانه گزینه ای که در درجه اول اهمیت برای شان قرار دارد، مصالح و منافع ملی خود شان است و لا غیر.
افغانستان نیز به عنوان یک کشور مستقل با دولتی اسلامی و غیروابسته، از این قاعده مستثنا نیست و رییس دولت آن حق دارد تا نسبت به هر سند و پیمانی و با مد نظر قرار دادن مصالح و منافع علیای ملی دولت و ملت خویش، نسبت به امضا و یا عدم امضای آن، مستقلانه و بدون هیچ گونه فشاری از ناحیه دول خارجی، تصمیم گیری کند.
تا اینجا برخی از نقاط روشن در سخنان رییس جمهور را به بحث گرفتیم. در ادامه به یکی از نقاط تقریباً مبهم سخنان رییس جمهور توجه داده و موضع گیری بایسته در زمینه را یادآور می شویم.
رییس جمهور محترم در بخشی از اظهاراتش عنوان می دارد که :" تامین امنیت مردم و برقراری ثبات در افغانستان از تجهیز نیروهای نظامی مهمتر است و امریکا باید در خصوص این امر اطمینان دهد تا مراحل امضای پیمان سپری شود."
این بخش از صحبت رییس جمهور، علاوه بر آنکه امضای پیمان امنیتی با امریکا را منوط می کند به تامین امنیت مردم و ثبات افغانستان به وسیله نیروهای امریکایی- که این موضوع، خود، استقلال دولت و ملت افغانستان را زیر سوال می برد- مشکل سیاسی و محتوایی بزرگتری نیز به هر افغان هوشمندی، گوشزد می کند. به طور مشخص این بخش از سخنان ریاست محترم جمهوری کشور، دو نقطه مبهم و ناگویا را در خودش نهفته دارد که مناسب بود جناب حامد کرزی، هر دو نقطه را واضح و روشن می ساختند. نقطه اول آن است که رییس جمهور تامین امنیت مردم و کشورش را از نیروهای خارجی می خواهد و حالانکه خود رییس جمهور بارها اعلام کرده اند که خارجی ها برای منافع خویش به افغانستان آمده اند و از طرفی این امکان نیز وجود دارد که منافع آنان در جنگ، بهتر از زمان صلح تامین شود و آن زمان، دولت و مردم کشور به کدام اطمینان دهی امریکایی ها دلخوش خواهند بود؟!
نقطه ناروشن دیگر نیز، ارجحیت تامین امنیت و ثبات، بر تجهیز و تقویت نیروهای نظامی افغانستان در سخنان رییس جمهور است. در این بخش نیز استناد می شود به سخنان ریاست جمهوری کشور مبنی بر دادن هشدار به مقامات امریکایی و اروپایی در زمینه تهیه سلاح مورد نیاز افغانستان از کشورهایی چون هند، روسیه و چین؛ که اگر تجهیز و تقویت نیروهای نظامی کشور، مهم و مقدمه ای جهت برقراری امنیت و ثبات در کشور نمی بود، شما و هیچ یک از مقامات کشور، برای به دست آوردن اسلحه مورد نیاز، این همه اصرار و ابرام نمی کردید.
نتیجه آنکه تجهیز و تقویت بنیه نظامی است که آورنده امنیت و ثبات در هر کشوری می تواند باشد که در آن صورت، نیاز به بستن هیچ گونه سند و پیمانی و با هیچ کشوری نیز نخواهد بود. وگر نه که اگر اردو و پولیس مجهز و منظمی نداشته باشیم، بستن هیچ پیمان و با هیچ کشوری نیز قادر نخواهد بود تا ثبات و امنیت را در سرزمین ما حاکم و برقرار کند.
مولف : سیدفاضل محجوب
