شهید بلخی شخصیتی فراتر از عصر خود / نه شرقی و نه غربی از اندیشه های شهید بلخی

خبرگزاری صدای افغان(آوا) - مشهدمقدس: از پنجاه و چهارمین سالروز شهادت علامه سیداسماعیل بلخی(ره) از سوی بنیاد جیحون در مدرسه علمیه قائم مشهد با حضور علما، فرهنگیان، دانشجویان، نخبگان سیاسی واجتماعی  تجلیل شد.
در این سمینار که تحت عنوان «علامه بلخی؛ نیاز امروز» با  سخنرانی عبدالحفیظ منصور استاد دانشگاه و نماینده سابق پارلمان افغانستان و فعال حوزه رسانه، خانم دکتر‌ اکبر زاده (نوه شهید بلخی) نویسنده، پژوهشگر و استاد حوزه، سید اسحاق شجاعی نویسنده، پژوهشگر و بلخی شناس و استاد فصیحی غزنوی نویسنده، پژوهشگر و استاد حوزه برگزار شد، شهید بلخی را شخصیتی فراتر از علمای عصر خود خواندند و شعار نه غربی و نه شرقی را از اندیشه های آن شهید دانستند.
 
سوق دادن جامعه به سوی نخبگان
سید نقی موسوی مسئول بنیاد جیحون  و دبیر اجرایی این سمینار، در خصوص شخصیت علامه سیداسماعیل بلخی گفت: شهید بلخی نیاز به تجلیل ندارد، بلکه جامعه امروز به تحلیل تفکرات آزادی خواهانه،  مبارزه با استبداد، مرز نشناختن برای فعالیت حق طلبانه و اتحاد بین مردم فراتر از قومیت و مذهب در عرصه سیاسی و اجتماعی  شهید بلخی نیاز دارد.
او گفت: هدف از برگزاری این سمینار، بررسی افکار و اندیشه شهید بلخی از ابعاد مختلف است.
دبیر اجرایی این همایش،  فاصله گرفتن مردم از نخبگان و متفکران را باعث عقب ماندگی جامعه امروز دانست و گفت: در گذشته فقدان نبود نخبگان متعهد، باعث گسترش تفکرات اشتباهی همچون قومیت گرایی و درگیری های مذهبی و جنگهای داخلی در کشور شد.
به گفته وی، وظیفه ما در حال حاضر این است که  جامعه را به سمت نخبگان و روشن فکران متعهد افغانستان سوق دهیم و به باز اندیشی تاریخ بپردازیم که بهترین الگو در تاریخ معاصر، اندیشه و تفکر شهید سیداسماعیل بلخی است.

 

شهید بلخی فراتر از عصر خود
سیداسحاق شجاعی، نویسنده، تحلیلگر و پژوهشگر فرهنگی، در این سمینارگفت: شهید بلخی فراتر از علمای عصر خود می‌اندیشید و عقب ماندگی افغانستان را در مدیریت فاحش حکومت آن دوره می ‌دانست.
به باور این پژوهشگر و بلخی شناس، تا سال 1357 شمسی، نامی از شهید بلخی در جامعه نبود و نه مراسمی گرفته شد و نه کتابی درباره شخصیت شهید بلخی چاپ شد. یک سکوت این چنینی که برخواسته از طرح حکومت استبدادی آن زمان بود. اما بعد از کودتای 7 ثور و جهاد مردمی افغانستان، کم کم اندیشه شهید بلخی به میدان آمد، در این دوره نیاز به تفکر و منش شهید بلخی در جامعه شد، زیرا جامعه احساس خلاء می کرد و نیاز به یک رهبر داشت و نبود شخصیتی مانند شهید بلخی به خوبی احساس می شد.
به گفته شجاعی، شهید بلخی یک عالم دینی، یک روشنفکر متقی، نواندیش و یک مصلح اجتماعی بود. امروز هم ما به نیم قرن قبل برگشته ایم و نیاز ضروری به اندیشه شهید بلخی در جامعه است و تفکر و اندیشه علامه بلخی نیاز شدید است.
این تحلیلگر برجسته کشور گفت: یکی از ویژگی های شهید بلخی دردمندی و دردمند بودنش بود، شهید بلخی عالمی بود که فراتر از بسیاری از علمای هم عصر خود می اندیشید،  علامه بلخی مشکلات و عقب ماندگی جامعه را در فساد اجتماعی می دانست  و راه اصلاح را هم  در مدیرت سیاسی میدانست، در حالی که سایر علمای آن زمان اینگونه فکر نمی کردند. علامه بلخی آزادی خواه بود، کلمه آزادی و وحدت ملی، کلمه عدالت اجتماعی که این سه اصطلاح در آثار شهید بلخی به چشم می خورد. دور اندیش بود خصوصیاتی در علامه بلخی وجود داشت که امروز برای نجات جامعه به آن نیازمندیم.
 


نه شرقی و نه غربی شعار شهید بلخی
عبدالحفیظ منصور نماینده سابق پارلمان افغانستان، نویسنده و تحلیلگر رسانه نیز در این سمینار گفت: شهید بلخی تاریخ ساز و یک صاعقه و آذرخشی در جهان اسلام است که شعار نه شرقی نه غربی از اندیشه این شهید بزرگوار است.
به گفته وی، شهید بلخی شخصیت فرا ملی بود و برای اتحاد و همبستگی میان همه اقوام تلاش های فراوانی کرده است و حزبی را هم که تشکیل داد، فراگیر از همه اقوام بود. 
به باور این تحلیلگر رسانه ای، در مراسم خاکسپاری شهید بلخی شخصیت هایی که سخنرانی کردند از همه اقشار مردم بودند و این نشان دهنده محبوبیت این شخص بین همه اقشار مردم اعم از شیعه و سنی است که متعلق به یک قوم و مذهب و ملیت نبوده است. شهید بلخی اندیشه و آثار با ارزشی را از خود باقی گذاشته است.
 
بلخی شاگرد و همفکر امام خمینی(ره)
حجت الاسلام والمسلمین فصیحی غزنوی در این سمینار گفت: برپایی مراسم تجلیل از شهید بلخی، باید تجلیل از شخصیت شهید بلخی باشد نه مطرح کردن خودمان، افکار شهید بلخی برگرفته از اسلام ناب بود، شهید بلخی شاگرد و همفکر امام خمینی(ره) بود و خط و مشق امام خمینی(ره) را در افغانستان شهید بلخی بنا کرد. اندیشه های شهید بلخی در قالب شعر و سخنرانی بود که همه اینها موجود است و اشعار و سخنرانی های ایشان دلیل بر شخصیت انقلابی و مبارز بودن ایشان است.
این استاد حوزه علمیه گفت: بلخی، شخصیت و قهرمانی نیست که ما او را پرورش داده باشیم، بلکه خود با عمل و اندیشه هایش قهرمان شد. مهمترین دغدغه ایشان تفرقه و اختلاف در بین مذاهب بود که در این راه بیشترین تلاش را برای اتحاد بین شیعه و سنی انجام دادند.
آقای فصیحی گفت: بلخی، روحانی متفکر بود، شاعری توانا و انقلابی، که بیشتر در قالب شعر، درد اجتماع را بیان می کرد که آثار بجا مانده از ایشان بسیار پرمحتوا و دردمندانه است.

 
زنان نیمی از پیکر بشر
بانو اکبر زاده نوه شهید بلخی در خصوص جایگاه زنان گفت: شهید بلخی جامعه را بشر و زنان را نیمی از پیکره این بشر می دانستند، ایشان توجه خاصی به مسائل اعتقادی و بر حضور زنان در جامعه داشتند و همواره به همان اندازه به عفت و پاکدامنی زنان در اجتماع تأکید می‌کردند که خانواده خودشان در جامعه حضور داشتند.
به گفته وی، شهید بلخی امام حسین (ع) را در سخنان و اشعار خود الگوی عدالت و آزادگی یاد می کند و در جای جای اشعارش از از امام حسین و حضرت زینب(س) نام برده شده است.
 
سید اسماعیل بلخی (۱۲۹۹-۱۳۴۷ش) مشهور به علامه بلخی، از روحانیون و فعالان سیاسی افغانستان بود که در حوزه علمیه مشهد به تحصیل علوم اسلامی پرداخت و نقشی جدی در قیام مسجد گوهرشاد داشت. او سپس به زادگاه خود بازگشت و با تشکیل گروه‌هایی از جمله حزب ارشاد، برای اصلاح قانون اساسی و انتخابات مجلس شورای ملی افغانستان تلاش کرد. بلخی را پیشگام نهضت اسلامی معاصر افغانستان دانسته‌اند. از بلخی دیوان شعر دارای پنج هزار بیت گردآوری شده است.