ارزش خون یک افغانی و یک آمریکایی!

پرداخت غرامت به اتباع افغانی حادثه قندهار بار دیگر دموکراسی، آزادی، برابری و احترام به حقوق بشر مورد ادعای غرب را با سؤال جدی مواجه می‌کند. آیا ارزش جان انسان‌های بیگناه و غیرنظامیان در کشورهای توسعه نیافته با کشورهای پیشرفته غربی تفاوت دارد؟

در حالی خبر پرداخت غرامت به خانواده‌ قربانیان حادثه قندهار در صدر اخبار رسانه‌های غربی قرار گرفت که مقایسه‌ای بین پرداخت غرامت حادثه لاکربی و فاجعه قندهار نوع نگاه مقامات غربی به حقوق بشر را به خوبی نشان می‌دهد.
"دولت افغانستان به حادثه‌دیدگان قندهار غرامت پرداخت کرد". این خبری بود که رسانه‌های غربی روز گذشته بلافاصله در صدر اخبار خود قرار دادند.

بر مبنای این خبر دولت افغانستان با پولی که عنوان می‌شود ارتش آمریکا در اختیارش قرار داده به ازای هر فرد کشته شده در این حادثه ۴۶ هزار دالر و به مجروحان نیز ۱۰ هزار دلر پرداخت کرده که جمعاً رقم این غرامت بالغ بر ۸۶۰ هزار دالر می‌شود.

در نگاه اول، شاید پرداخت ۴۶ هزار دالر به ازای هر فرد کشته شده آن هم در حالی که اکثر ۱۷ کشته شده از ۳ خانواده بوده‌اند، رقم زیادی برای خانواده‌های این منطقه محروم باشد، اما با مقایسه‌ای بین حوادث مشابه رخ داده در کشورهای دیگر به خصوص اروپا و آمریکا در می‌یابیم که این رقم بسیار ناچیز است.

حادثه لاکربی که در پی آن ۲۵۹ مسافر در یک اقدام مشکوک تروریستی که به لیبی نسبت داده شد، کشته شدند، نمونه خوبی است.
در این حادثه، هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ شرکت هواپیمایی "پان‌امریکن" که در سال ۱۹۸۸از لندن به مقصد نیویورک درحال پرواز بود، بر فراز آسمان شهر لاکربی اسکاتلند منفجر شد.
در پی این حادثه دولت‌های آمریکا و انگلیس لیبی را مقصر اعلام کرده و تحریم‌های بین‌المللی را علیه این کشور اعمال کردند.

این فشارها به قدری زیاد بود که سرانجام دولت قذافی وادار به تسلیم و پرداخت غرامت شد و عامل حادثه را که آمریکا "عبدالباسط مقراحی" می‌دانست، تسلیم انگلیس کرد که مقراحی در این ماجرا توسط دستگاه قضایی بریتانیا به حبس ابد محکوم شد.

در سال ۲۰۰۳ قذافی با پذیرفتن مسئولیت این حادثه مبلغ ۳ میلیارد دالر به عنوان غرامت به خانواده‌های قربانیان پرداخت کرد که به ازای هر فرد بیش از ۱۱ میلیون دالر می‌شود.

در آن حادثه کشوری مقصر اعلام و فردی به حبس ابد محکوم و ۳ میلیارد دالر غرامت مطالبه شد، در حالی که نه لیبی و نه فرد مظنون هیچگاه مسئولیت حادثه را نپذیرفتند و دولت لیبی تنها به دلیل فشارهای بین‌المللی و تحریم، مجبور به این کار شد.

اما حادثه قندهار به کلی متفاوت است. در این حادثه که گفته می‌شود یک یا چند سرباز آمریکایی به محله‌ای رفته و ضمن تجاوز به ۲ زن، ۱۷ نفر را که اکثر آنها کودک و زن بودند را کشته و سپس اجساد آنها را آتش زده‌اند.

"رابرت بیلز" فردی که از سوی ارتش آمریکا به عنوان مظنون اصلی حادثه قندهار معرفی شده برای محاکمه خود به آمریکا رفته و قرار است به زودی محاکمه شود که احتمالاً این قضیه با طرح مشکل روانی سرباز مذکور، با چند سال حبس او فیصله یابد، همچون نمونه‌های قبلی در زندان‌های ابوغریب عراق و بگرام افغانستان.

پرداخت غرامت به اتباع افغان حادثه قندهار بار دیگر دموکراسی، آزادی، برابری و احترام به حقوق بشر مورد ادعای غرب را با سؤال جدی مواجه می‌کند. آیا ارزش جان انسان‌های بیگناه و غیرنظامیان در کشورهای توسعه نیافته با کشورهای پیشرفته غربی تفاوت دارد؟

انسان، انسان است چه غربی باشد چه شرقی، چه افغان باشد چه آمریکایی و چه اروپایی. گرچه این غرامت‌ها نمی‌تواند بار دیگر کشته شدگان را زنده کند، اما چرا باز هم در بهایی که برای کشته شدگان پرداخت می‌شود، تبعیض وجود دارد؟

نویسنده: رضا نقی زاده