واکاوی دو مرحله ای شدن انتخابات ریاست جمهوری ترکیه

خبرگزاری صدای افغان(آوا)- مانیتورینگ: شورای عالی انتخابات ترکیه گزارش داد: "درجریان انتخابات همزمان ریاست جمهوری و پارلمانی روز گذشته 14 می، با مشارکت 88.48 درصدی مردم، رکورد بالاترین میزان مشارکت در تاریخ انتخابات ترکیه به ثبت رسیده است."
 
بر اساس آمار اعلام شده کمتر از 12 درصد از مردم ترکیه در انتخابات ریاست جمهوری مشارکت نکرده اند. در تاریخ صد ساله جمهوری ترکیه، تنها دو بار میزان مشارکت از 70 درصد کمتر بوده و به 64 درصد رسیده است.
 
طبق قوانین انتخابات در ترکیه، هر شهروند فقط در یک مکان از پیش‌ تعیین ‌شده می‌تواند رأی بدهد و همچنین دولت حق دارد از شهروندانی که رأی نمی‌دهند، جریمه نقدی دریافت کند، اما این قانون عملاً تاکنون اجرایی نشده و کسی بابت رأی‌ ندان جریمه نشده است.
 
نتایج انتخابات ریاست جمهوری ترکیه نشان دهنده این واقعیت است که از میزان آرای «رجب طیب اردوغان» در طول سال های گذشته همواره کاسته شده است.
 
به عنوان مثال، بر اساس نتایج دوره پیشین انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، رجب طیب اردوغان توانسته بود با کسب 52 درصد آرا، بر کرسی ریاست جمهوری ترکیه تکیه بزند، اما در انتخابات ریاست جمهوری 14 می سال جاری میلادی، اردوغان با کمتر از 50 درصد آرای رای دهندگان، نتوانست در دور نخست پیروزی خود را جشن بگیرد.
 
دلیل این امر کاملا مشخص است. اجرای سیاست های نادرست در عرصه های اقتصادی و بروز بحران در زندگی مردم ترکیه با افزایش نرخ تورم و کاهش ارزش پول ملی و اشتباهات مکرر در سیاست خارجی و اتخاذ سیاست های نظامی تهاجمی در قبال کشورهای همسایه از جمله مشکلاتی بوده است که از آرای رجب طیب اردوغان در انتخابات جاری کاسته است.
بدیهی است که در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری - که مقرر شده است در روز 28 ماه جاری میلادی (می) برگزار شود، رئیس جمهوری کنونی ترکیه رقابت سختی با «کمال قلیچداراوغلو» خواهد داشت.
 
بدیهی است که در دور دوم، اگر نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ترکیه بتوانند به هر میزان از آرای افرادی که در انتخابات شرکت نکرده اند، در پای صندوق های رای حاضر کنند، از هم اکنون می توانند خود را رئیس جمهوری بعدی ترکیه بدانند.
 
آن چه مسلم است نامزد سوم انتخابات ریاست جمهوری نقش بسیار مهم و تاثیرگذاری ایفا می کند. نامزد سوم انتخابات یعنی «سینان اوغان» که بیش از پنج درصد از آرای انتخابات ریاست جمهوری را در اختیار دارد، در صورت توافق با هر یک از نامزدهای پیروز می تواند آرای خود را به آن نامزد واگذار کند.
 
در حقیقت، رجب طیب اردوغان و کمال قلیچدار اوغلو در شرایطی قرار گرفته اند که به شدت به کمک «سینان اوغان» نیاز دارند. به عبارت دیگر، آرای سینان اوغان برای دو نامزد راه یافته به مرحله دوم، بیسار تعیین کننده است و می تواند رئیس جمهوری بعدی ترکیه را مشخص کند.
 
جدا از انتخابات ریاست جمهوری ترکیه که به دور دوم کشیده شده است، نتایج انتخابات پارلمانی ترکیه نیز حائز اهمیت قلمداد می شود. بر اساس آرای شمارش شده از مجموع 600 کرسی پارلمان ترکیه، «ائتلاف جمهور» شامل حزب عدالت و توسعه، حزب حرکت ملی و حزب رفاه نو متعلق به پسر «نجم‌الدین اربکان» نخستین نخست وزیر اسلامگرای ترکیه در مجموع 322 کرسی پارلمان را تصاحب کرده اند.
 
با وجود آن که ائتلاف جمهور توانسته است اکثریت کرسی های پارلمانی را در اختیار بگیرد، اما این ائتلاف در مقایسه با دوره پیشین که 53 درصد از مجموع آرا و 342 کرسی پارلمانی را در اختیار گرفته بود، در این دوره در واقع 20 کرسی پارلمانی خود را از دست داده است.
 
«ائتلاف ملت» به رهبری کمال قلیچداراوغلو هم به عنوان ائتلاف احزاب مخالف، 212 کرسی را کسب کرده اند. در همین حال، ائتلاف کار و آزادی نیز 66 کرسی را به دست آورده است. احزاب کردی، سبز و آینده چپ، کمی تضعیف شده و پنج کرسی کمتر از انتخابات 2018 میلادی به دست آورده اند.
 
در یک جمعبندی کلی از انتخابات ریاست جمهوری ترکیه باید گفت، آن چه که مردم ترکیه را به سمت نامزدهای انتخاباتی متمایل می سازد، وعده های بهبود اوضاع اقتصادی ترکیه است.
 
بدیهی است که در طول چند سال گذشته تیم اقتصادی اردوغان نتوانسته است اوضاع آشفته اقتصاد بحران زده داخل ترکیه را بهبود ببخشد. در واقع، رجب طیب اردوغان در این زمینه فرصت های خود را از دست داده است.
 
این  در حالی است که افراد تاثیرگذاری نظیر «علی باباجان» که اقتصاد ترکیه را در دهه نخست زمامداری حزب عدالت و توسعه تدوین و شکوفا کرده بودند، اکنون در تیم اقتصادی کمال قلیچداراوغلو ایفای نقش می کنند.
 
در عرصه سیاست خارجی، افرادی نظیر «احمد داوود اوغلو» که پیش از این به عنوان وزیر امور خارجه دولت اردوغان فعالیت داشت، اکنون به تیم کمال قلیچدار اوغلو پیوسته است.
 
به این ترتیب، می توان پیش بینی کرد که در وضعیت طبیعی و عادی، قلیچدار اوغلو از شانس بیشتری برای پیروزی در دور دوم برخوردار است. به خصوص که وعده داده است سیاست خارجی ترکیه را از حالت تهاجمی خارج سازد.
 
منبع: ایران پرس