نامزدها و هنر بازی در حاشیه

در ادامه مبارزات انتخابات ریاست جمهوری دیروز عبدالرب رسول سیاف برنامه‌های خود را اعلام کرد.
او در جمع هواداران خود در کابل گفت که امنیت عمده‌ترین چالش در افغانستان است و اگر به قدرت برسد اولین اولویت او تامین امنیت در کشور است.
سیاف بدون اشاره به جزئیات برنامه خود در این زمینه گفت که برنامه‌ روشنی دارد که نمی‌تواند به دلیل امنیتی اعلام‌کند. تصمیم قاطع و تطبیق قانون نیز برای تامین امنیت هم از برنامه های آقای سیاف است.
این نامزد ریاست جمهوری فساد را یکی از چالش‌های دیگر در افغانستان دانست.
آقای سیاف مبارزه با مواد مخدر و فساد اخلاقی را از برنامه‌های دیگر خود اعلام کرد و گفت اگر برنده شود به طرح‌های زیربنایی در افغانستان اهمیت خواهد داد.
او افزود که به حقوق زنان احترام دارد و تلاش خواهد کرد که زمینه کار، آموزش و مشارکت سیاسی آنان را فراهم نماید؛ ولی برای مشارکت زنان باید محیط کار مناسب برای آنان فراهم شود که آبروی زن حفظ گردد.
برنامه های آقای سیاف نیز درست مانند همه نامزدهای دیگر، حاوی کلیاتی است که بحران های اصلی افغانستان امروز را تشکیل می دهد. ناامنی، فساد، مواد مخدر و مشارکت زنان از عمده ترین مسایلی است که انتظار می رود در محور برنامه های ملی یک نامزد انتخابات ریاست جمهوری قرار داشته باشد. براساس همین انتظار، بسیاری از نامزدها آنها را در رئوس اساسی برنامه های خود جا داده اند؛ اما مشکلی که در این میان وجود دارد این است که هیچیک از نامزدها تاکنون نتوانسته اند برنامه های جزئی و قابل اجرا و عملیاتی را ارائه نمایند که بر پایه آن، بتوان انتظار داشت که مشکلات موجود به آسانی قابل حل شدن هستند.
نامزدهای ریاست جمهوری با ارائه برنامه های کلی و کلان، افزون بر اینکه سعی کرده اند به زعم خود، همه موارد مبتلابه را در برنامه های خویش بگنجانند؛ اما از جانب دیگر، در واقع با بازی در حاشیه و طفره رفتن از ارائه برنامه های جزئی و عملیاتی، امیدها برای پایان وضعیت بحرانی کنونی را کاهش داده اند.
چندی پیش به ابتکار یک شبکه تلویزیونی محلی، نخستین برنامه مناظره ۵ نامزد ارشد انتخابات ریاست جمهوری آینده نیز برگزار شد؛ برنامه ای که در آن، همه ۵ نامزد شرکت کننده به بیان برنامه های خود پرداختند؛ اما در آن هیچ تمهیدی به منظور گفتگوی مستقیم و چالشی نامزدهای شرکت کننده به مثابه رقیب، اندیشیده نشده بود؛ چیزی که بتوان نام آن را «مناظره» گذاشت.
در همین حال، ورود آقای سیاف به روند رقابت های انتخاباتی نیز برخلاف انتظاراتی که وجود داشت حاوی تحول تازه ای نبود. آقای سیاف با کلی گویی و طرح دیدگاه های مبهم اش درباره مسایل مهم و مبتلابه، همانند بسیاری دیگر از رقبای ۱۰ گانه اش، از هنر بازی در حاشیه استمداد جست و به این ترتیب، روند تکراری، کلیشه ای و کسل کننده کمپاین های انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری، استمرار یافت.
آقای سیاف با طرح این نکته که برنامه ای برای مبارزه با ناامنی و تامین امنیت دارد؛ اما به دلایل امنیتی نمی تواند آن را مطرح کند، با ظرافت سعی کرد انتظار مخاطبانش را دور بزند و آن را به یک وعده معلق، موکول نماید.
او همچنین با طرح این مساله که برای مبارزه با فساد، مبارزه با مواد مخدر و تطبیق قانون نیز برنامه هایی دارد، طیف نگاه اش به مسایل ملی را گسترش داد؛ اما عملا هیچ طرح مشخصی برای برخورد با این مسایل، ارائه نکرد.
نکته مهم دیگر در برنامه انتخاباتی آقای سیاف، تاکید او بر حضور و مشارکت زنان در عرصه سیاسی افغانستان بود. با توجه به شناختی که از شخصیت و زاویه دید او وجود دارد، نگاه آقای سیاف نسبت به مساله حقوق زنان، نگاهی متصلب و سختگیرانه است. بینش ایدئولوژیک آقای سیاف به او این اجازه را نمی دهد؛ تا حضور زنان را دست کم در حد کنونی یا حتی بیشتر از این، توسعه دهد. به همین دلیل او بر ایجاد «محیط کار مناسب» برای مشارکت زنان تاکید می کند؛ اما روشن نمی کند که این محیط کار مناسب، چگونه محیطی خواهد بود و چگونه ایجاد می شود.
با این حساب، نامزدهای مهم انتخابات آینده ریاست جمهوری، هنوز قادر نشده اند به انتظارات مردم در حوزه مسایل کلان و بنیادی مانند امنیت، مبارزه با تروریزم، تامین صلح، مبارزه با مواد مخدر، مبارزه با فساد، تامین حاکمیت قانون و حکومت داری خوب و ایجاد اداره ای کارآمد، ملی، فراگیر و پاسخگو، جوابی مجاب کننده و قناعت بخش ارائه کنند.