علامه بلخی شهید ملی است/ ابتلای اکثر علمای افغانستان به مرض محافظه‌کاری/ شهید بلخی یک عالمِ عامل بود

خبرگزاری صدای افغان (آوا) –مشهد مقدس: به مناسبت بزرگداشت سالروز شهادت علامه شهید سید اسماعیل بلخی(ره)، همایش «بررسی مبارزات سیاسی اجتماعی علامه شهید بلخی؛ درس‌ها و پیام‌ ها» عصر روز پنجشنبه (۲۲ سرطان/تیر) از سوی مرکز فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی تبیان در مشهد مقدس با حضور شخصیت‌های برجسته فرهنگی، اجتماعی، رسانه‌ای، اقتصادی و سیاسی افغانستانی مقیم این شهر در حسینیه شهید مصباح برگزار شد.

حسینی مزاری در ابتدای سخنان خود با پرداختن به وضعیت علمای افغانستان و تقسیم‌ آنان به چهار گروه خاطر نشان کرد: گروه اول علمای عامل هستند؛ این علما در طول سده‌های مختلف و بخصوص دهه‌های اخیر خدمات شایانی به دین و مذهب و مکتب و مردم کردند و خود را در راه رسیدن به اهداف متعالی دینی و اسلامی خلاصه کردند و برای هدایت مردم و جامعه و اقتدار کشورمان از وقت، مال و جان خود‌شان مایه گذاشتند.

وی افزود: دسته‌ دوم هم علمایی هستند که بد عمل کردند و یا به انحراف رفتند. ما تعدادی از این دست علما را در گذشته داشتیم و حالا هم داریم که دقیقا در برابر علمای عامل قرار داشتند و حالا هم قرار دارند و در جهت به انحراف کشاندن جامعه و در راستای به اسارت بردن مردم و در جهت تحت سیطره رفتن کشور کار می‌کنند.
رئیس مرکز تبیان در توضیح دلایل انحراف این گروه از علما با بیان اینکه دلیل اول وابستگی آنان است، گفت: تعدادی از علمای افغانستان به کشور‌های خارجی وابسته بودند و حالا هم هستند. آنها تحت زعامت و رهبری شبکه‌های استخباراتی دشمن کار کرده‌اند و حالا هم کار می‌کنند. این طیف از علما در تلاش‌های خود خیلی جدی و فعال هستند چون هم فرصت تبلیغی دارند، هم زمینه‌های گسترش کار فیزیکی دارند و هم امکانات و پول در اختیار دارند.

حسینی مزاری افزود: عامل دومِ به انحراف رفتن این دست از علما تاثیرپذیری‌شان از برنامه‌ها و حرکات دشمن است. مجموعه‌ای از علما تحت تاثیر حرکات ضد دینی و ضد ملی دشمنان قرار گرفتند و دقیقا همان برنامه‌هایی را در کشور دنبال می‌کنند که دشمنان ما می‌خواهند. دشمنان ما بردگی مردم و اسارت ملی و همچنین ضعف و تحت سلطه بودن کشور را می‌خواهند و این علما هم با توجه به ضعفی که در همه‌‌ ابعاد دارند، تحت تاثیر دشمن، دست به اقدامات فکری، فرهنگی و فعالیت‌های رسانه‌ای می‌زنند.

این آگاه مسایل اجتماعی، عامل سوم انحراف این علما را وابستگی آنان به دنیا و گرفتاری‌شان به تعصبات قومی، تحزب و انحصار‌طلبی دانست و گفت: خداوند متعال در قرآن کریم این علما را تشبیه به سگ هار می‌کند در حالی که خداوند چنین صحبت کوبنده‌ای را تنها در رابطه با علما دارد، علمایی که به انحراف رفته‌اند، حالا به هر دلیلی که به انحراف رفته باشند اهمیتی ندارد، چون عالم هستند و به عنوان عالم از جایگاه برتر و بزرگی برخوردارند و چون تاثیر‌گذار هستند انحراف چنین علمایی به انحراف و بدبختی و سیه‌روزی جامعه منجر می‌شود.
رئیس مرکز تبیان با بیان اینکه در دنیا دو خط حق و باطل وجود دارد و راه سومی نیست، به توصیف گروه سوم از علما پرداخت و تشریح کرد: دسته‌ سوم از علما هم علمایی هستند که به وظایف‌شان عمل نمی‌کنند. آنان عالم هستند و درس خوانده‌اند و علم دارند اما سکوت کرده و به وظایف خود‌شان در مقاطع مختلف عمل نکرده‌اند و عمل نمی‌کنند و به عبارت بهتر عالمانی هستند که محافظه‌کار بوده و در کنار حق قرار نمی‌گیرند و در برابر ناحق و باطل ساکت‌اند و حرف نمی‌زنند.

وی افزود: متاسفانه اکثریت ملا‌های دو دهه‌ اخیر افغانستان گرفتار محافظه‌کاری و سکوت و نپرداختن به وظایف دینی‌شان در قبال جریان حق و باطل بودند، یعنی آنچه که دین برای یک روحانی طلبه و یک اندیشمند تعیین کرده است. حالا این اندیشمند چه حوزوی باشد و چه دانشگاهی، اگر سکوت و محافظه‌کاری کند یعنی به وظایف دینی خود عمل نکرده است و خدای متعال چنین عالم و اندیشمندی را تشبیه به خرِ در حال حمل کتاب می‌کند. کسی‌ که علم دارد ولی از علم خود استفاده نمی‌کند، کسی‌ که داشته‌‌های فکری، فرهنگی و علمی دارد اما از این داشته‌های خود حسن استفاده ننموده و در راستای رسیدن به اهداف والای الهی و آسمانی از آنها بهره‌برداری نمی‌کند.

حسینی مزاری با تاکید بر اینکه متاسفانه در طول دو دهه‌ گذشته تعداد زیادی از روحانیت و دانشمندان کشور به مرضِ محافظه‌کاری گرفتار بوده‌اند، گفت: اگر علما و اندیشمندان افغانستان در طول تاریخ بخصوص در دهه‌های گذشته به وظایف‌شان عمل می‌کردند و بر اساس مسئولیت‌های دینی و الهی‌شان وظیفه انجام می‌دادند که ما امروز جنجالی نداشتیم و‌ کشورمان قریب به ۴۵ سال بحران را متحمل نمی‌شد و این همه مردمِ بدبخت و رنج‌دیده و زحمت‌کشیده نمی‌داشتیم.

این آگاه مسایل حوزوی با بیان اینکه اگر روحانی و اندیشمندی در راه خدا مخلصانه به میدان بیاید و به مردم خدمت بکند خدای متعال هم دست‌ او را می‌گیرد و در همه ابعاد به او کمک می‌کند، گفت: امروز که در کشور صد‌ها معضل داریم اندیشمندان و روحانیت ما کجا هستند؟! چرا روحانیت ما در مشهد و قم و تهران و سایر شهر‌های ایران به صورت فشرده افتاده‌اند و زندگی بخور و نمیر خود را دارند؟! چرا فضلای ما باید به چنین وضعیتی گرفتار باشند؟ پاسخ روشن است، چون به وظایف‌شان عمل نمی‌کنند.
حسینی مزاری در توصیف دسته چهارم علما نیز گفت: دسته چهارم از علما هم علمایی هستند که یا به وظایف‌شان درست عمل نمی‌کنند یا کامل عمل نمی‌کنند یا عمل‌شان ضعیف است و آن عملی که از یک روحانی اندیشمند فاضل توقع می‌رود، از این علما مشاهده نمی‌شود. در حالی که به گفته وی اگر این سه دسته از علما مانند دسته اول علمایی عامل می‌بودند، عزت و سرافرازی و اقتدار افغانستان در منطقه و دنیا زبان‌زد می‌گشت و کشورمان با توجه به معادن و منابع آبی و امکانات زراعتی که دارد به کشوری قدرتمند، با عظمت و با اقتدار تبدیل می‌شد.

رئیس مرکز تبیان در بخش دوم سخنان خود که به شهید بلخی اختصاص داشت، گفت: شهید بلخی از دسته اول یعنی از علمای عامل بود. ایشان شخصیتی بود که دغدغه‌ دینی داشت و با محوریت دین به مبارزات خود دست می‌زد. شهید بلخی زبان خیلی قشنگی داشت، قلم خیلی زیبایی داشت و با توجه به انگیزه‌ دینی و با توجه به اندیشه آسمانی و الهی خود عمل خیلی جدی داشت. او ملایی نبود که فقط با زبان کار بکند و با قلم بنویسد اما در صحنه عمل حضور نداشته باشد، نه! شهید بلخی در صحنه‌ عمل حضور جدی و در عین حال انقلابی داشت.

وی خاطر نشان کرد که مبارزات شهید بلخی اختصاص به یک قوم نداشت و اینطور نبود که بگوییم چون سادات بود فقط در رابطه با قوم سادات و یا چون شیعه بود بگوییم فقط در رابطه با شیعه کار می‌کرد. مبارزات شهید بلخی مبارزاتی ملی بود، لذا شهید بلخی یک شهید ملی است. بایستی همه‌ اقوام افغانستان و پیروان همه‌ مذاهب افغانستان و متکلمین به همه‌ زبان‌های افغانستان از این شخصیت تجلیل و تکریم بکنند و اندیشه‌های او را به نسل جدید معرفی نمایند.

حسینی مزاری با بیان اینکه آن ویژگی از شخصیت شهید بلخی که خیلی شاخص بود این بود که او صرفا در شرایط آرامش و با امکانات در صحنه حضور نداشت بلکه با سختی‌‌ها مبارزه کرد و با دشواری‌ها مجاهدت نمود تا در نهایت دستگیر شد، گفت: شهید بلخی قبل از زندان همان بود که ۱۴ سال زندان را سپری کرد و در طول ۱۴ سال زندان نیز شهید بلخی همان شهید بلخیِ قبل از زندان بود و شاید ۱۴ سال زندان موجب پخته‌تر شدن شهید بلخی شد، چه از نظر فکر و اندیشه، چه از نظر کار و عمل و چه از نظر طرح و برنامه‌ای که برای آینده‌ ملت و مردم در راستای نجات ملت و مردم داشت. بعد از زندان نه تنها کمترین تردیدی در اراده‌ شهید بلخی ایجاد نشد بلکه قوی‌تر و قدرتمند‌تر در صحنه حاضر شد و به فعالیت پرداخت.
وی با تاکید بر اینکه نسل کنونی افغانستان باید به شخصیت شهید بلخی متأسی شوند، گفت: درست است که حضرت امام خمینی (ره) در سطح منطقه و دنیا پیشگام و رهبر و پیش‌قراول مبارزات فکری و دینی ما بود و فعلا نیز حضرت امام خامنه‌ای حفظه‌الله رهبر جهانی خط مبارزه با استکبار و استبداد و همه‌ مظالمی است که از سوی غرب و شرق عالم مطرح است، اما در حوزه‌ ملی ما می‌توانیم از شخصیتی مثل شهید بلخی استفاده بکنیم.

حسینی مزاری خاطرنشان کرد که برای معرفیِ چهره‌ شهید بلخی و شاخصه‌های شخصیتی ایشان در بُعد دینی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و در همه این ابعاد کار جدی روی دست گرفته شود و تنها به نوشتن کتاب اکتفا نشود. ما باید در عرصه کار‌های فکری و فرهنگی در رابطه با ترویج این شخصیت کار بکنیم. بایستی این شخصیت شناسانده شود و از شاخصه‌های مهم این شخصیت استفاده بکنیم و ما هم خود را در مسیر و راه شهید بلخی عیار بکنیم.

رئیس مرکز تبیان در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به قدرت روزافزون اسلام در جهان گفت: اسلام هر روز رو به رشد و ارتقا و توسعه است. این وضعیت دشمنان را نگران کرده است، به همین خاطر دست و پا می‌زنند که جلو رشد اسلام و جلو رشد مکتب اسلام ناب محمدی را بگیرند اما هیچ عاملی نمی‌تواند نه در منطقه و نه در دنیا جلو رشد اسلام را بگیرد؛ به شرط آنکه ما به وظایف خود عمل بکنیم و خاموش ننشینیم و حوزات علمیه و علما و دانشمندان دانشگاهی ما خاموش ننشینند بلکه در صحنه حضور پیدا بکنند.

در ادامه، حجت‌الاسلام والمسلمین هاشمی راستی، مسئول دفتر مرکز فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی تبیان در مشهد مقدس طی سخنانی، با ذکر تفاوت میان دین سیاسی و سیاست‌های دینی گفت: حکام عباسی و اموی نمونه بارز و عینی اتخاذ سیاست‌های دینی هستند. این حاکمان همواره سعی می‌کردند برای رسیدن به اهداف مادی و اغراض دنیوی صرفا سیاست‌های دینی اتخاذ کنند و نیات شوم و اهداف پلیدشان را زیر سایه و چتر اسلام پنهان نمایند.
وی افزود: بدون تردید جوامع اسلامی و مسلمانان از این ناحیه آسیب‌های جبران ناپذیری را متحمل شده‌اند، چون تفاوت مبنایی وجود دارد میان رهبرانی که بخواهند جامعه را بر اساس آموزه‌های وحیانی مدیریت کنند و معارف اسلامی را در جامعه به معنای واقعی کلمه ترویج نمایند و حکامی که صرفا سیاست‌های دینی را اتخاذ می‌کنند.

هاشمی راستی با اشاره به سرایت اندیشه انحرافی جدایی دین و سیاست از جوامع غربی به جهان اسلام و اثرگذاری این تفکر در سطح گسترده در میان مسلمانان و فراهم شدن زمینه استعمار و استبداد در کشورهای اسلامی از جمله افغانستان خاطرنشان کرد: در چنین وضعیتی سید جمال‌الدین افغانی یک نهضت باشکوه اسلامی را بوجود آورد و در جهت آگاهی‌بخشی و بیداری مسلمین با تمام توان تلاش و مبارزه کرد.

وی افزود: مبارزات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی علامه بزرگوار سید اسماعیل بلخی دقیقا ادامه راه و نهضت بیداری سیدجمال الدین افغانی است. علامه بلخی با درک و فهم دقیق از اوضاع جامعه و مردم بطور جدی و هدفمند قدم در مسیر مبارزه با استبداد و استعمار نهاد و در این راه با قاطعیت و گام‌های استوار حرکت نمود. به گفته هاشمی راستی، شهید بلخی پس از آنکه به نجف مسافرت کرد و با امام خمینی (ره) از نزدیک ملاقات نمود بشدت تحت تاثیر افکار و اندیشه‌های سیاسی امام راحل (ره) قرار گرفت.
هاشمی راستی با اشاره به اینکه مرزهای جغرافیایی برای علامه بلخی مطرح نبود، گفت: از این رو زمانی که حکومت وقت ایران فرمان کشف حجاب را صادر نمود، شهید بلخی که در مشهد بود ساکت نماند و در مناطقی از این شهر و فریمان به تبلیغ و تنویر افکار عمومی پرداخت تا اینکه پس ‌از سخنرانی در اجتماع عظیم مردم مشهد در مسجد گوهرشاد علیه فرمان کشف حجاب، تحت تعقیب ماموران ساواک ایران قرار گرفت و همراه با بهلول گنابادی به افغانستان عزیمت کرد.

مسئول دفتر مرکز تبیان در مشهد مقدس در ادامه به برخی از ابعاد دیگر مبارزاتی شهید بلخی از جمله حمایت از مردم فلسطین و ساماندهی و ایجاد حزب مبارزاتی و فعالیت با جوانان انقلابی افغانستان، افزود: علامه بلخی (ره) برای قیام سراسری و ایجاد حکومت اسلامی با پایه‌های وسیع اجتماعی برنامه‌ریزی کرد و تصمیم بر این شد تا در اولین روز بهار سال ۱۳۲۹ قیام عمومی و سراسری انجام شود و مراکز حکومتی به تصرف انقلابیون درآید، اما این برنامه‌ریزی توسط جاسوس‌های رژیم فاسد شاهی کشف شد و شهید بلخی همراه با بسیاری از شخصیت‌های انقلابی و همفکران خود دستگیر و زندانی شدند.

هاشمی راستی در پایان با قرائت برخی از اشعار علامه بلخی که در زندان سروده‌اند، تاکید کرد که بازخوانی افکار و اندیشه‌های سیاسی شهید بلخی از ضروریات و نیازهای فکری جامعه‌ امروز است و لازم است تا نسل جدید با تفکرات سیاسی و انقلابی شهید بلخی بیشتر از گذشته آشنا شوند و اندیشه‌های ژرف این شهید بزرگوار در لایه‌های مختلف اجتماعی مبنای عمل قرار گیرد.

گزارش تصویری این همایش را در لینک زیر مشاهده کنید:
https://www.avapress.com/fa/gallery/273212/2/