آتش بس شش ماهه ای که در 19 ژوئن به پیشنهاد و نظارت مصر میان اسرائیل و برخی گروه های مقاومت فلسطینی منعقد شده بود، 19 دسامبر 2008 به پایان رسیده است و اینک بحث تمدید مجدد و یا عدم تمدید این قرارداد آتش بس مهم ترین مسئله ای است که رسانه های خبری خاورمیانه توجه خود را به آن معطوف کرده اند.
رژیم صهیونیستی نماینده ای را برای مذاکره با مقامات مصری و شخص عمر سلیمان ( ازمقامات عالی رتبه ی سازمان استخبارات مصر) به این کشور اعزام کرده است تا اعلام آمادگی این رژیم را برای تمدید مدت زمان آتش بس به قاهره اعلام کند. محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان هم در طی یک اظهار نظر خواهان تمدید مدت زمان آتش بس شده و آن را برای ملت فلسطین ضروری دانسته است. ایالات متحده ی آمریکا ، کشورهای اروپایی و برخی از کشورهای عربی هم خواستار تمدید مجدد توافقنامه ی آتش بس شده اند.
اما به نظر می رسد که گروه های مقاومت اسلامی و در صدر آنها گروه های حماس و جهاد اسلامی چندان تمایلی به تمدید این توافق نامه آتش بس ندارند، چرا که دقایقی بعد از به پایان رسیدن زمان آتش بس شش ماهه چریک های حماس دو راکت موشک قسام را به مناطق صهیونیستی مجاور غزه شلیک کردند.
کارشناسان مسائل خاورمیانه مسئله ی فوق را از دو زاویه مورد بحث و تحلیل قرار داده اند. نخست این که چرا حماس از تمدید توافق نامه آتش بس خودداری می کند؟ و دیگر این که چرا اسرائیل علی رغم داشتن یک برتری نظامی کامل خواهان تمدید توافق نامه ی آتش بس با گروه های مقاومت شده است؟
سوالات فوق تحلیل ها و پاسخ های متفاوتی را تا کنون به دنبال داشته است لکن اکثر تحلیل های ارائه شده بر این نکته نسبتا اشتراک نظر دارند که آن چه که حماس را در شرایط کنونی به عدم تمدید آتش بس واداشته است ریشه در عملکرد رژیم صهیونیستی در مدت زمان برقراری آتش بس میان طرفین دارد. شش ماه پیش حماس توافق نامه ی صلح را مشروط به تحقق چهار مسئله با اسرائیل منعقد کرد که عبارت بودند از:
1- رفع محاصره از نوار غزه
2- بازگشایی گذرگاه های خروجی غزه
3- توقف حملات ارتش رژیم صهیونیستی به مناطق حماس
4- گسترش آتش بس به کرانه ی باختری
مقامات حماس اعلام کرده اند در این مدت اسرائیل به هیچ وجه موارد فوق را رعایت نکرده است و دیگر حماس خود را ملزم به رعایت و تمدید آتش بس نمی بیند.
اسماعیل رضوان از رهبران حماس در نشست خبری اعلام داشت اسرائیل در این مدت شش ماهه به هیچ وجه به توافقات فوق پایبند نبوده است و دراین مدت 185 مرتبه آتش بس از سوی رژیم صهیونیستی نقض شده است. اسماعیل رضوان همچنین اذعان داشت که در این مدت 20 حمله ی هوایی، 22 شهید، 53 مورد زخمی، 38 مورد بازداشت، 15 عملیات هجومی، 11 مرتبه بسته شدن گذرگاه های خروجی غزه، 19 مرتبه هدف قرار گرفتن کشاورزان فلسطینی، 42 مرتبه هدف گرفتن ماهیگیران فلسطینی و... از ناحیه ی رژیم صهیونیستی صورت گرفته است.
که همه حاکی از عدم پایبندی این رژیم به توافق نامه آتش بس بوده است.
با این حال مقامات حماس اعلام کرده اند که عدم تمدید آتش بس با اسرائیل به این معنا نیست که این گروه حملات خود را به مناطق صهیونیستی افزایش خواهد داد، بلکه این نکته را مد نظر دارد که در صورت بروز هرگونه تهاجم به نوار غزه این سازمان با تمام توان دفاع خواهد کرد.
به هر حال هم حماس نظر نهایی خود را در مورد آتش بس اعلام کرده است و هم اسرائیل متوجه شده است که تمدید آتش بس با حماس و دیگر گروه های فلسطینی مستقر در غزه دیگر امکان پذیر نیست لذا به نظر می رسد که اوضاع در منطقه بیش از پیش به سمت تنش و بحران در حال حرکت است. اسرائیل هر چند از یک موضع قدرتمند نظامی برخوردار است ولی در برابر توانمندی های محدود حماس چندان موفق عمل نکرده است. اعلام آمادگی اسرائیل برای تمدید آتش بس نیز ریشه در وضع داخلی این رژیم دارد.
در شرایط کنونی بروز هر گونه بحران نظامی میان طرفین قطعا کوتاه مدت نخواهد بود و به شکل یک چالش بلند مدت ظاهر خواهد شد و این درحالی است که اسرائیل در شرایط کنونی خود را برای برگزاری یک انتخابات پارلمانی آماده می کند. به عبارتی دیگردر حال حاضر اوضاع سیاسی و جو امنیتی اسرائیل بیش از پیش خود را نیازمند ثبات می بیند.
افزایش شلیک موشک های قسام به نواحی صهیونیستی همجوار غزه، آغاز مجدد عملیات های شهادت طلبانه در سرزمین های اسرائیلی، افزایش تحرکات چریک های مقاومت در برخورد با ارتش رژیم صهیونیستی، فعال شدن دسته های مقاومت برای مقابله با حملات ارتش اسرائیل و... از مهم ترین برنامه هایی است که پیش بینی می شود حماس در زمان بعد از آتش بس در دستور کار خود قرار خواهد داد و رسانه های خبری منطقه ای و فرامنطقه ای نیز از این پس، بیش از پیش اخباری از این دست را منتشر خواهند کرد.
تحلیل گران مسائل فلسطین بر این باورند که عملکرد اسرائیل مانند آن چه که از چند هفته ی گذشته بر نوار غزه تا کنون در حال اعمال کردن است باعث شده است که بسیاری از گروه های مقاومت به نوعی این آتش بس را یک جانبه تلقی نموده و آن را به هیچ وجه متوجه اسرائیل ندانند، لذا بر این باورند که هر گونه تمدید در آتش بس هیچ تاثیری بر رفتار اسرائیل نخواهد گذاشت و فقط گروه های مقاومت را محدود خواهد کرد.
رژیم صهیونیستی نماینده ای را برای مذاکره با مقامات مصری و شخص عمر سلیمان ( ازمقامات عالی رتبه ی سازمان استخبارات مصر) به این کشور اعزام کرده است تا اعلام آمادگی این رژیم را برای تمدید مدت زمان آتش بس به قاهره اعلام کند. محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان هم در طی یک اظهار نظر خواهان تمدید مدت زمان آتش بس شده و آن را برای ملت فلسطین ضروری دانسته است. ایالات متحده ی آمریکا ، کشورهای اروپایی و برخی از کشورهای عربی هم خواستار تمدید مجدد توافقنامه ی آتش بس شده اند.
اما به نظر می رسد که گروه های مقاومت اسلامی و در صدر آنها گروه های حماس و جهاد اسلامی چندان تمایلی به تمدید این توافق نامه آتش بس ندارند، چرا که دقایقی بعد از به پایان رسیدن زمان آتش بس شش ماهه چریک های حماس دو راکت موشک قسام را به مناطق صهیونیستی مجاور غزه شلیک کردند.
کارشناسان مسائل خاورمیانه مسئله ی فوق را از دو زاویه مورد بحث و تحلیل قرار داده اند. نخست این که چرا حماس از تمدید توافق نامه آتش بس خودداری می کند؟ و دیگر این که چرا اسرائیل علی رغم داشتن یک برتری نظامی کامل خواهان تمدید توافق نامه ی آتش بس با گروه های مقاومت شده است؟
سوالات فوق تحلیل ها و پاسخ های متفاوتی را تا کنون به دنبال داشته است لکن اکثر تحلیل های ارائه شده بر این نکته نسبتا اشتراک نظر دارند که آن چه که حماس را در شرایط کنونی به عدم تمدید آتش بس واداشته است ریشه در عملکرد رژیم صهیونیستی در مدت زمان برقراری آتش بس میان طرفین دارد. شش ماه پیش حماس توافق نامه ی صلح را مشروط به تحقق چهار مسئله با اسرائیل منعقد کرد که عبارت بودند از:
1- رفع محاصره از نوار غزه
2- بازگشایی گذرگاه های خروجی غزه
3- توقف حملات ارتش رژیم صهیونیستی به مناطق حماس
4- گسترش آتش بس به کرانه ی باختری
مقامات حماس اعلام کرده اند در این مدت اسرائیل به هیچ وجه موارد فوق را رعایت نکرده است و دیگر حماس خود را ملزم به رعایت و تمدید آتش بس نمی بیند.
اسماعیل رضوان از رهبران حماس در نشست خبری اعلام داشت اسرائیل در این مدت شش ماهه به هیچ وجه به توافقات فوق پایبند نبوده است و دراین مدت 185 مرتبه آتش بس از سوی رژیم صهیونیستی نقض شده است. اسماعیل رضوان همچنین اذعان داشت که در این مدت 20 حمله ی هوایی، 22 شهید، 53 مورد زخمی، 38 مورد بازداشت، 15 عملیات هجومی، 11 مرتبه بسته شدن گذرگاه های خروجی غزه، 19 مرتبه هدف قرار گرفتن کشاورزان فلسطینی، 42 مرتبه هدف گرفتن ماهیگیران فلسطینی و... از ناحیه ی رژیم صهیونیستی صورت گرفته است.
که همه حاکی از عدم پایبندی این رژیم به توافق نامه آتش بس بوده است.
با این حال مقامات حماس اعلام کرده اند که عدم تمدید آتش بس با اسرائیل به این معنا نیست که این گروه حملات خود را به مناطق صهیونیستی افزایش خواهد داد، بلکه این نکته را مد نظر دارد که در صورت بروز هرگونه تهاجم به نوار غزه این سازمان با تمام توان دفاع خواهد کرد.
به هر حال هم حماس نظر نهایی خود را در مورد آتش بس اعلام کرده است و هم اسرائیل متوجه شده است که تمدید آتش بس با حماس و دیگر گروه های فلسطینی مستقر در غزه دیگر امکان پذیر نیست لذا به نظر می رسد که اوضاع در منطقه بیش از پیش به سمت تنش و بحران در حال حرکت است. اسرائیل هر چند از یک موضع قدرتمند نظامی برخوردار است ولی در برابر توانمندی های محدود حماس چندان موفق عمل نکرده است. اعلام آمادگی اسرائیل برای تمدید آتش بس نیز ریشه در وضع داخلی این رژیم دارد.
در شرایط کنونی بروز هر گونه بحران نظامی میان طرفین قطعا کوتاه مدت نخواهد بود و به شکل یک چالش بلند مدت ظاهر خواهد شد و این درحالی است که اسرائیل در شرایط کنونی خود را برای برگزاری یک انتخابات پارلمانی آماده می کند. به عبارتی دیگردر حال حاضر اوضاع سیاسی و جو امنیتی اسرائیل بیش از پیش خود را نیازمند ثبات می بیند.
افزایش شلیک موشک های قسام به نواحی صهیونیستی همجوار غزه، آغاز مجدد عملیات های شهادت طلبانه در سرزمین های اسرائیلی، افزایش تحرکات چریک های مقاومت در برخورد با ارتش رژیم صهیونیستی، فعال شدن دسته های مقاومت برای مقابله با حملات ارتش اسرائیل و... از مهم ترین برنامه هایی است که پیش بینی می شود حماس در زمان بعد از آتش بس در دستور کار خود قرار خواهد داد و رسانه های خبری منطقه ای و فرامنطقه ای نیز از این پس، بیش از پیش اخباری از این دست را منتشر خواهند کرد.
تحلیل گران مسائل فلسطین بر این باورند که عملکرد اسرائیل مانند آن چه که از چند هفته ی گذشته بر نوار غزه تا کنون در حال اعمال کردن است باعث شده است که بسیاری از گروه های مقاومت به نوعی این آتش بس را یک جانبه تلقی نموده و آن را به هیچ وجه متوجه اسرائیل ندانند، لذا بر این باورند که هر گونه تمدید در آتش بس هیچ تاثیری بر رفتار اسرائیل نخواهد گذاشت و فقط گروه های مقاومت را محدود خواهد کرد.
منبع : خبرگزاری صدای افغان(آوا)
