د کابل نه موجودیت د مسکو غونډه څومره اغېزمنه کړه؟

د افغانستان په چارو کې د پاکستان ځانګړي استازي محمد صادق د مسکو په غونډه کې وویل چې نړیواله ټولنه باید د یو لړ لومړیتوبونو په پام کې نیولو سره له افغان چارواکو سره همکاري وکړي. هغه زیاته کړه چې دا همکاري باید په ځانګړې توګه په هغو مواردو کې وشي چې د افغانستان سرپرست حکومت د ترهګرۍ او نشه یي توکو له قاچاق سره د مبارزې په برخه کې خپله ژمنه څرګنده کړې وي.
 
هغه وویل چې له اسلامي امارت سره دوامداره تعامل لا هم اړین دی.
 
یو شیاویونګ؛ د چین استازي همداراز له امریکا وغوښتل چې د افغانستان بندې شتمنۍ دې وباسي او دغه هېواد ته دې بېرته ورکړي. هغه امريکا د افغانستان د ننني ستونزو مسؤل او سرچينه وبلله.
 
حسن کاظمي قمي؛ د افغانستان لپاره د ایران د اسلامی جمهوریت استازی په افغانستان کښې د جامع حکومت په جوړولو ټینګار وکړ او ویې ویل دغه ډول حکومت کولای شی د طالبانو د حکومت په رسمیت پیژندلو ته زمینه برابره کړی.
 
د روسيې او ازبکستان استازو هم د افغانستان د کنګل شويو شتمنيو د خلاصون غوښتنه وکړه.
 
په همدې حال کې د «اسلامي امارت» خبري رسنیو او انتقادي شنونکو د طالبانو پر ضد د دغې غونډې د ارزولو او د مسکو غونډې ته د «اسلامي امارت» د استازو نه بلنه د ټکر او بې کفایتۍ نښه وګڼله.
 
خو که وګورو، د مسکو په غونډه کې د ګډون کوونکو هېوادونو د استازو له خوا راپورته شوې غوښتنې بالکل هماغه غوښتنې وې، چې "اسلامي امارت" څو څو ځله راپورته کړې دي.
 
د بیلګې په توګه، د هیواد د بند شویو پیسو خوشې کول د امریکا او د هغې د متحدینو څخه د "اسلامي امارت" تر ټولو مرکزي غوښتنه ده؛ ځکه دا به له افغانستان سره د اوسني کړکېچن وضعیت په کابو کولو کې ډېره مرسته وکړي او په راتلونکي ژمي کې به د یوه بشري ناورین مخه ونیسي.
 
له بلې خوا د اسلامي امارت له نظره د هېواد د شتمنیو بندول یو ناروا عمل دی. ځکه چې دا پیسې د افغانستان د خلکو دي او هیڅ هیواد حق نه لري چې دا پیسې بندې او کنګل کړي او دغو مالي سرچینو ته د خپلو اصلي مالکینو د لاسرسي مخه ونیسي.
 
سربیره پر دې د «اسلامي امارت» له حکومت سره د نړۍ تعامل به د نن ورځې د هیواد ډیرې ستونزې هوارې کړي او اجازه به ورنکړي چې د «اسلامي امارت» د تسلط له امله په ملیونونو خلکو ته زیان ورسیږي.
 
په ورته وخت کې، دا تعامل له نړیوالې ټولنې سره مرسته کوي چې له ترهګرۍ سره د مبارزې، امنیت تامین، ثبات ټینګښت، د واک په جوړښت کې د توکمیزو ډلو او اقلیتونو ګډون، د اقلیتونو د حقونو د تامین، د ښځو او نجونو حقونو ته د درناوي په اړه خپلې اندیښنې حل کړي. د نړیوالې ټولنې په وړاندې د یو مسؤل او ژمن حکومت سره د اغیزمنو چینلونو له لارې او د حل لپاره رغنده لارې لټول په کار دي.
 
بل مهم ټکی چې د مسکو په غونډه کې د چین د استازي په وینا کې راپورته شو او له شک پرته چې په دې غونډه کې ګډونوال نور هېوادونه هم مني، هغه دا و چې امریکا په افغانستان کې د روانې ناکرارۍ مسؤل دي.
 
دا هماغه دریځ دی چې «اسلامي امارت» یې هم مني او څو ځله یې مطرح کړی دی. ځکه چې دا مهال په هېواد کې ډېری غمیزې او کړکېچونه یا هم د امریکا او د هغې د متحدینو د شل کلن جنایت او یا هم د امریکا او ناټو د غیر مسؤلانه، ګډوډۍ او شرمناکه وتلو او د ظالمانه بندیزونو له امله دي. د افغانستان حکومت او خلک د واشنګټن او د هغه د متحدینو له خوا جوړ شوي دي. له همدې امله امریکا د دغه ناوړه وضعیت مسؤله ده او باید مسؤلیت یې پر غاړه واخلي او لګښتونه یې ورکړي.
 
په همدې حال کې په سیاسي جوړښت کې د هیواد د توکمونو او اقلیتونو په ګډون د یوه ټول شموله حکومت د جوړولو اړتیا هغه دریځ دی چې د نړۍ ټول هیوادونه یې ملاتړ کوي او حتی د پاکستان په څیر یو هیواد چې پیژندل شوی ملاتړی ګڼل کیږي.
 
دغو مواردو ته په پام سره، د مسکو په غونډه کې د کابل نه حاضرېدل د دې غونډې پر پایلو لازمه اغېزه نه‌کوي او که د طالبانو استازي هم نه وي حاضر شوي، د ډېرو ګډون کوونکو استازو هماغه ټکي، اندېښنې او اندېښنې راپورته کړې، چې همدا وې. د طالبانو لخوا تصویب شوی او د "اسلامي امارت" د چارواکو او مشرانو لخوا په مختلفو وختونو کې څرګند شوی دی.